Samozariadka Tokariewa

Wojciech Weiler

Samozariadka Tokariewa

Armia Rosji (a później ZSRR) była jedną z pierwszych, która od początku doceniła karabiny samopowtarzalne i samoczynne. To, co do innych wojsk wprowadzono na szeroką skalę dopiero podczas drugiej wojny światowej - w Rosji i ZSRR używane było już w pierwszym ćwierćwieczu XX stulecia.

 

Pierwszą taką bronią, jeszcze w carskiej armii, był karabin samoczynny Awto mat Fiodorowa wz.1916 działający na zasadzie krótkiego odrzutu lufy, strzelający anemicznym nabojem japońskim 6,5 mm x 51SR Arisaka. Przyjęty do uzbrojenia w 1936 roku również samoczynny AWS-36 (7,62-mm awtomaticzieskaja wintowka sistiemy Simo nowa obrazca 1936 goda) używał już standar - dowej amunicji karabinowej 7,62 mm x 54R, zaś automatykę broni o zamku z pionowo po - ruszającym się ryglem uruchamiały pobierane z przewodu lufy gazy prochowe. Karabin był średnio udany, jego niedostatki ujawniały się zwłaszcza przy strzelaniu seriami. W związku z powyższym 22 maja 1938 roku rozpisano konkurs na nową broń – doświadczenia z AWS-36 spowodowały, że miał to być karabin samopowtarzalny. Konkurs wygrał F.W. Tokariew, którego broń przyjęto do uzbrojenia Armii Czerwonej 26 lutego 1939 roku pod nazwą 7,62-mm samozariadnaja wintowka sistiemy Tokariewa obrazca 1938 goda (SWT-38) – 7,62 mm karabin sa mo - powtarzalny Tokariewa wz.1938: z mechaniz mem gazowym z tłokiem o krótkim skoku i zamkiem ryglowanym przez przekoszenie. Konstrukcja doczekała się skróconej odmiany samoczynnej z przełącznikiem rodzaju ognia (czyli karabinka AKT-38 – 7,62-mm awtomaticzieskij karabin sistiemy Tokariewa obrazca 1938 goda), a po chrzcie bojowym w czasie radziecko-fińskiej Wojny Zimowej – szeregu poprawek. Po ostatecznym udoskonaleniu broń odrodziła się w trzech postaciach: przedstawionego tutaj karabinu samopowtarzalnego SWT-40, karabinka samopowtarzalnego SKT-40 i karabinu samoczynnego AWT-40.