Semovente L40 da 47/32

Mariusz Skotnicki

Włoskie działa samobieżne

Semovente L40 da 47/32

W latach II wojny światowej do najbardziej udanych pojazdów pancernych Regio Esercito (Włoskiej Armii Królewskiej) należały niewątpliwie działa samobieżne. Podobnie jak niemieckie pojazdy Sturmgeschütz III, powstały one na kadubach już wytwarzanych czołgów, co niewątpliwie ułatwiło ich skonstruowanie, a później także rozpoczęcie produkcji seryjnej. Z pewnością najbardziej znanymi, i jednocześnie wartościowymi w opinii wielu specjalistów wojskowych, włoskimi działami samobieżnymi były Semovente da 75/18, uzbrojone w haubicę kal. 75 mm L/18. Budowano je od 1941 r. na kadłubach czołgów średnich M13/40, a później także M14/41 i M15/42. Warto jednak pamiętać również o innych, mniej znanych pojazdach, które powstały na bazie czołgu lekkiego L40 – działach samobieżnych Semovente L40 da 47/32, uzbrojonych w armatę przeciwpancerną kal. 47 mm. W latach 1942-43 na zamówienie Regio Esercito wyprodukowano ponad 300 dział samobieżnych tego typu. Brały one udział w działaniach bojowych armii włoskiej, m.in. na froncie wschodnim w 1942 r., w Tunezji w 1943 r. oraz na Sycylii w 1943 r. W latach 1943-45 Semovente L40 da 47/32 znajdowały się także w uzbrojeniu sił zbrojnych III Rzeszy, uczestnicząc w walkach na Bałkanach i na Półwyspie Apenińskim.

Fragment artykułu

Działa samobieżne Semovente L40 da 47/32 nigdy by nie powstały, gdyby nie podjęcie we Włoszech produkcji seryjnej czołgów lekkich Carro Armato L6/40. Historia rozwoju tej konstrukcji jest doskonałym przykładem, że nie tylko problemy surowcowe i technologiczne włoskiego przemysłu wpływały negatywnie na rozwój nowych typów uzbrojenia. Komplikowały sytuację także błędne decyzje włoskiego naczelnego dowództwa, a zwłaszcza nietrafnie określane przez nie priorytety. W drugiej połowie lat 30. XX wieku w firmie Societa Anonima Ansaldo, wchodzącej w skład koncernu FIAT, rozpoczęto prace konstrukcyjne nad nowym typem czołgu lekkiego. Miał to być lekko opancerzonych pojazdów wroga, zbudowano także inny prototyp z większą wieżą, w której zamontowano armatę kal. 37 mm L/26 i 1 km kal. 8 mm. Możemy domyślać się, że niezbyt wysokie parametry balistyczne wspomnianego działa skłoniły ostatecznie projektantów do kolejnej zmiany głównego uzbrojenia. W 1939 r. opracowano wersję z 20 mm armatą automatyczną Breda L/65 i 1 km kal. 8 mm, zamontowanymi w wieży. Wzbudziła ona wreszcie zainteresowanie dowództwa armii włoskiej, które po serii prób podjęło w marcu 1940 r. decyzję o wprowadzeniu czołgu do uzbrojenia jednostek rozpoznawczych w miejsce przestarzałych tankietek. Zgodnie z przyjętym w armii włoskiej 13 czerwca 1940 r. systemem oznakowań czołgów, omawiany pojazd określano początkowo jako Carro Armato L6/40. Litera L oznaczała przynależność do klasy czołgów lekkich, pierwsza z liczb określała masę pojazdu w pełnych tonach, a druga datę jego formalnego wprowadzenia do służby. Dla ścisłości należy jednak wspomnieć, że 4 sierpnia 1942 r. uproszczono wspomniany system, usuwając z nazwy informację o masie, w rezultacie czego pojawiło się krótsze oznaczenie L40. Produkcja seryjna L6/40 rozpoczęła się w 1941 r., jednak ich chrzest bojowy miał miejsce w następnym roku. Czołgi lekkie L6/40 przydzielano do dywizjonów i batalionów formowanych z jednostek kawalerii oraz bersalierów, mających wykonywać głównie zadania rozpoznawcze i osłonowe. Pojawiły się na froncie zdecydowanie zbyt późno; po raz kolejny włoscy żołnierze otrzymali uzbrojenie, które chociaż dopiero co wprowadzone do produkcji, już ustępowało swoimi parametrami taktyczno-technicznymi sprzętowi przeciwnika. Gdyby już w drugiej połowie 1940 r. lub nawet w 1941 r. w jednostkach pancernych Regio Esercito wymieniono archaiczne tankietki L3/33 i L3/35 na nowe czołgi lekkie, zwiększyłoby to znacząco ich możliwości bojowe. W latach 1942–43 r. załogi L6/40, głównie z uwagi na zbyt słabe jak na ten okres wojny uzbrojenie i opancerzenie wozów, nie mogły liczyć na zbyt wiele sukcesów w walce. Mimo to do lata 1943 r. wyprodukowano na zamówienie armii włoskiej około 440 czołgów tego typu (Czytelnikom zainteresowanym historią powstania i zastosowaniem L6/40 polecamy artykuł „Włoski czołg lekki Carro Armato L 6/40”, opublikowany w Nowej Technice Wojskowej 1/2007). W oparciu o konstrukcję L6/40 powstało kilka innych pojazdów pancernych: działo samobieżne Semovente da 47/32, wozy dowodzenia dla dowódców plutonów i kompanii w jednostkach dział samobieżnych Semovente da 47/32 – carro comando di plotone semoventi oraz carro comando di compagnia semoventi, pojazd amunicyjny L40 transporto munizioni dla jednostek dział samobieżnych Semovente da 90/53 oraz prototypowy transporter opancerzony CVP 5.

Ciąg dalszy w numerze.

Wróć