Sikorsky SH-60 Seahawk
Łukasz Pacholski
Sikorsky SH-60 Seahawk
W połowie lat siedemdziesiątych ubiegłego wieku amerykańskie siły morskie rozpoczęły poszukiwanie nowego śmigłowca bazowania pokładowego, przeznaczonego do zwalczania okrętów podwodnych. Nowa konstrukcja miała stanowić następcę dla śmigłowców Kaman SH-2 Seasprite operujących z pokładów wielozadaniowych okrętów eskortowych i stanowić podstawę systemu LAMPS Mk III. W rywalizacji wzięli udział producenci amerykańscy (Kaman – oferujący SH-2 Super Seasprite, Sikorsky – ze śmigłowcem YUH-60 w odmianie morskiej i Boeing – oferujący YUH-61 w takiej samej odmianie) oraz europejscy (MBB i Westland).
![](files/artykuly/lotnictwo/98_lotnictwo_2011_05/8.jpg)
Ostatecznie wybór decydentów padł na rozwijany dla amerykańskich sił lądowych wielozadaniowy śmigłowiec transportowy S-70/UH-60A Black Hawk. Decyzję oficjalnie ogłoszono 28 lutego 1978 r., nowa maszyna otrzymała oznaczenie S-70B/SH-60B Seahawk – wstępne zamówienie opiewało na pięć egzemplarzy prototypowych. Głównym powodem wyboru konstrukcji firmy Sikorsky była chęć ograniczenia kosztów fazy badawczo- rozwojowej nowego programu, które częściowo zostały już poniesione podczas budowy śmigłowca S-70/UH-60A Black Hawk dla amerykańskich sił lądowych. Pierwszy seryjny śmigłowiec SH-60B Seahawk został oblatany 11 lutego 1983 r. Od 1991 r. tego typu śmigłowce były dostarczane w odmianie Block I, która charakteryzowała się bardziej zaawansowanym wyposażeniem pokładowym oraz możliwością przenoszenia kierowanych pocisków rakietowych „powietrze–powierzchnia” AGM-119 Penguin. Ogółem dla amerykańskich sił morskich dostarczono 181 takich śmigłowców. W kolejnych latach producent (w porozumieniu z US Navy) wdrożył do seryjnej produkcji kolejne modele śmigłowców z rodziny SH-60B Seahawk. Maszyny odpowiadały na zapotrzebowanie amerykańskich sił morskich – wymianę śmigłowców Sikorsky S-61 Sea King oraz Boeing CH-46 Sea Knight. Dzięki temu US Navy zdołała ujednolicić flotę swoich śmigłowców do minimalnej ilości konstrukcji.
Budowa śmigłowca
SH-60B Seahawk jest wielozadaniowym śmigłowcem bazowania pokładowego, opracowanym na zamówienie amerykańskich sił morskich, w celu rozwoju systemu LAMPS (Light Airborne Multi-Purpose System). Kadłub śmigłowca SH-60B Seahawk został nieznacznie zmodyfikowany w stosunku do pierwowzoru. Przede wszystkim przebudowano belkę ogonową – jest ona składana, aby zmniejszyć wymiary w czasie hangarowania. Inną cechą, różniącą go od S-70/UH-60A Black Hawk, jest podwozie ogonowe – zostało ono wzmocnione i przesunięte ku przodowi. Pozwoliło to także na polepszenie manewrowości na niewielkich pokładach lotniczych. Kadłub oraz systemy awioniki zostały zmarynizowane – charakteryzują się zwiększoną odpornością na oddziaływanie wody morskiej (korozja) oraz promieniowanie elektromagnetyczne radioelektronicznych systemów okrętów wojennych. Początkowo (do 1988 r.) napęd śmigłowca SH-60B Seahawk składał się z dwóch silników turbinowych General Electric T700-GE-401 o maksymalnej mocy 1700 KM każdy. W połowie 1988 r. zostały one wymienione na model T700-GE-401C o mocy maksymalnej zwiększonej do 1900 KM. Układ napędowy pozwala na zachowanie niezbędnego nadmiaru mocy w operacjach morskich, a zapas paliwa umożliwia zachowanie autonomiczności na poziomie czterech godzin (plus trzydziestominutowa rezerwa). Wirnik główny śmigłowca jest składany, umożliwia to zmniejszenie przestrzeni zajmowanej w czasie hangarowania. Wyposażenie pokładowe śmigłowca SH-60B Seahawk składa się ze stacji radiolokacyjnej AN/APS-124, przeznaczonej do obserwacji powierzchni morza. Została ona umieszczona pod kadłubem i może wykrywać cele nawodne na odległości do 150 mil morskich od śmigłowca. Poza lokalizowaniem AN/APS-124 może także naprowadzać kierowane pociski rakietowe „powierzchnia-powierzchnia” odpalane do celów pozahoryzontalnych z pokładów własnych okrętów wojennych. Dodatkowo lokalizacja przeciwnika może odbywać się za pomocą systemu walki elektronicznej AN/ALQ-142, który w sposób pasywny przechwytuje emisję energii elektromagnetycznej. Do lokalizacji celów podwodnych służą dwa podsystemy – jednorazowe boje radiohydroakustyczne (łącznie SH-60B Seahawk zabiera na pokład 125 boi, umieszczonych w 5 wyrzutniach) oraz detektor anomalii magnetycznych. Od 1997 r., kiedy wprowadzono do produkcji odmianę Block II, dodano opuszczany sonar – jednocześnie zmniejszeniu uległa ilość przewożonych boi. Załoga śmigłowca SH-60B Seahawk składa się (przeważnie) z czterech osób: dwóch pilotów, operatora systemów pokładowych oraz oficera taktycznego, odpowiadającego za realizację zadań bojowych. Gros zadań, związanych z codzienną służbą, spada na operatora systemów pokładowych – zajmuje się on obsługą wyrzutni boi radiohydroakustycznych, jest strzelcem pokładowym oraz obsługuje wciągarkę ratowniczą.
Pełna wersja artykułu w magazynie Lotnictwo 5/2011