Shivalik - indyjska fregata XXI wieku

Tomasz Grotnik

Shivalik 

Indyjska fregata XXI wieku

Pierwszymi dużymi i w miarę nowoczesnymi okrętami bojowymi zbudowanymi w indyjskich stoczniach były trzy niszczyciele typu Delhi. Projekt 15, według którego powstały, został opracowany wspólnymi siłami Dyrektoratu Generalnego Projektów Morskich (Directorate General of Naval Design – DGND) oraz  petersburskiego Północnego Biura Projektowo-Konstrukcyjnego (Siewiernoje Projektno-Konstruktorskoje Biuro – SPKB), a także biura projektowego stoczni Mazagon Dock Ltd. z Mumbaju (MDL). Tak silny zespół teoretycznie gwarantował bezproblemową realizację  przedsięwzięcia, jednak wcale tak się nie stało. Każdy z okrętów budowano około 9–10 lat, okres porównywalny z niektórymi przypadkami znanymi ze stoczni rosyjskich – tam jednak problem stanowiły pieniądze, czy też raczej ich brak… Niektórzy obserwatorzy winą za nadmiernie rozciągnięte okresy produkcyjne obarczali opóźnione dostawy podzespołów, urządzeń i uzbrojenia z Rosji i Ukrainy, w czym oczywiście było sporo racji, ale nie był to bynajmniej jedyny powód.

Stoczniowa niemoc MDL jest największą z trzech głównych indyjskich stoczni, które budują okręty. Pozostałe to: Garden Reach Shipbuilders and Engineers z Kolkaty i Goa Shipyards Ltd. z Goa. Wszystkie są spółkami skarbu państwa i trapią je podobne problemy: przestarzałe zaplecze i metody budowy oraz brak długoterminowych planów wykorzystania ich w roli współrealizatorów rozbudowy i modernizacji floty, pozwalających na przeprowadzenie niezbędnych inwestycji. Pewne środki przeznaczono w latach 80. i 90. XX wieku na ograniczoną modernizację MDL w związku z programami licencyjnej budowy okrętów podwodnych typu 209-1500 oraz  wspomnianych niszczycieli, nie miały one jednak zakresu pozwalającego dołączyć zakładowi do grona producentów klasy światowej. Obecnie również prowadzone są – zakrojone na niewielką skalę – działania modernizacyjne Mazagon Docks, związane z realizowanymi równolegle trzema projektami: niszczycieli typu Kolkata, fregat typu Shivalik oraz okrętów podwodnych typu Scorpene. Wymienione stocznie utrzymują stały zysk na poziomie 7,5% wartości zbudowanych okrętów, co skutecznie ogranicza ich rozwój techniczny, zarówno w zakresie  infrastruktury, jak i nowych technik i technologii. W ubiegłym roku minister obrony Indii zaaprobował zmianę dotychczasowego wskaźnika i podniesienie jego wysokości do 10%, co ma pozwolić na „rozkręcenie” produkcji stoczniowej w kraju. Zmiany miałyby pozytywnie wpłynąć na powstawanie kolejnego pokolenia fregat planowanych dla Bhartiya Nâu Senâ, znanych obecnie jako projekt 17A, których budowa miałaby się rozpocząć po ukończeniu trójki Shivalików.