Siły Powietrzne Irlandii
Leszek A. Wieliczko
Irlandzkie siły powietrzne są pod kilkoma względami nietypowe. Są jednymi z najmniejszych w Europie – obecnie mają 26 statków powietrznych, w tym tylko jeden z napędem odrzutowym. Nie dysponują samolotami bojowymi z prawdziwego zdarzenia, choć od czasu do czasu pojawiają się mniej lub bardziej oficjalne pomysły pozyskania tego rodzaju maszyn. Ich wyróżnikiem na tle sił powietrznych innych krajów jest bliska i wszechstronna współpraca z różnymi służbami i agencjami państwowymi (policją, strażą pożarną, pogotowiem ratunkowym, strażą wybrzeża).
Irlandia (ang. Ireland; irl. Éire) to niewielki kraj w północno-zachodniej Europie, zajmujący większą część wyspy Irlandia. Od północy na lądzie graniczy z Irlandią Północną, a od wschodu poprzez wody Morza Irlandzkiego z Wielką Brytanią. Jest członkiem Unii Europejskiej i wielu innych organizacji międzynarodowych, ale w dziedzinie militarnej zachowuje neutralność. Uczestniczy jednak we wspólnej polityce bezpieczeństwa i obrony Unii Europejskiej (Common Security and Defence Policy, CSDP) oraz natowskim programie Partnerstwa dla Pokoju (Partnership for Peace). Swoje bezpieczeństwo militarne opiera na własnych siłach zbrojnych i porządku publicznego oraz współpracy wojskowej z Wielką Brytanią.
Irlandzki Korpus Lotniczy (Irish Air Corps, IAC; Aer Chór na hÉireann) jest jednym z czterech komponentów Irlandzkich Sił Obrony (Irish Defence Forces, IDF; Óglaigh na hÉireann). Do jego zadań należą: obrona kraju, ochrona wód terytorialnych i wyłącznej morskiej strefy ekonomicznej, przewóz ludzi (w tym najważniejszych osób w państwie) i ładunków, ewakuacja medyczna, poszukiwanie i ratownictwo, obserwacja i rozpoznanie, szkolenie personelu, wsparcie służb ratowniczych i porządkowych, a w sytuacjach nadzwyczajnych (np. w przypadku katastrof, klęsk żywiołowych, ataków terrorystycznych) także pomoc ludności cywilnej. Ponieważ IAC nie ma samolotów myśliwskich, na mocy zawartych umów międzyrządowych za obronę przestrzeni powietrznej Irlandii w przypadku zagrożenia odpowiadają brytyjskie Królewskie Siły Powietrzne (Royal Air Force, RAF).
IAC ma około 750 osób personelu i zaledwie 26 statków powietrznych (samolotów i śmigłowców). Jego wyróżnikiem na tle sił powietrznych innych krajów jest bliska i niezwykle wszechstronna współpraca z różnymi służbami i agencjami państwowymi (policją, strażą pożarną, pogotowiem ratunkowym, strażą wybrzeża). Obejmuje ona m.in. przeciwdziałanie przestępstwom kryminalnym i aktom terroryzmu, eskortę więźniów i cennych lub niebezpiecznych ładunków (np. gotówki, materiałów wybuchowych), gaszenie pożarów lasów i torfowisk, przewóz rannych i chorych, fotografowanie obszaru kraju, wykrywanie skażeń i zanieczyszczeń środowiska, ochronę zasobów naturalnych.
Ponadto samoloty IAC obsługują kontyngenty irlandzkich sił zbrojnych stacjonujące poza granicami kraju w ramach misji pokojowych, stabilizacyjnych, szkoleniowych i humanitarnych realizowanych pod egidą ONZ i Unii Europejskiej. W ostatnich latach były to (lub wciąż trwają) misje m.in. w Libanie, Syrii, Kosowie, Czadzie, Mali, Burkina Faso i Saharze Zachodniej. IAC wykonuje również różne zadania interwencyjne poza granicami kraju, wynikające z bieżących potrzeb. Na przykład na początku 2011 roku, podczas wojny domowej w Libii, operujące z Malty dwa samoloty IAC – CN-235M-100 i Learjet 45 – ewakuowały około 40 obywateli Irlandii.
Pełna wersja artykułu w magazynie Lotnictwo 9/2020