Siły Powietrzne Norwegii

Leszek A. Wieliczko

W listopadzie bieżącego roku norweskie Siły Powietrzne będą obchodziły 75. rocznicę utworzenia. Od kilku lat stare typy samolotów myśliwskich i śmigłowców zastępowane są nowoczesnymi maszynami nowej generacji. Wprawdzie nie wszystko przebiega zgodnie z założeniami, ale w połowie przyszłej dekady, po zakończeniu realizowanych obecnie programów modernizacji, Siły Powietrzne Norwegii – choć nieliczne – będą jednymi z najnowocześniejszych w Europie. Ich wizytówkami będą wielozadaniowe samoloty bojowe F-35A Lightning II, samoloty patrolowe morskie P-8A Poseidon oraz śmigłowce pokładowe NH90 NFH i ratownicze AW101.

Norwegia (oficjalnie: Królestwo Norwegii – Kongeriket Norge) to najdalej na północ wysunięty europejski kraj NATO. Graniczy na lądzie ze Szwecją, Finlandią i Rosją, a jej najbliższymi morskimi sąsiadami są Dania i Wielka Brytania. Strategiczne znaczenie Norwegii w ramach NATO wynika z jej położenia geograficznego w pobliżu baz rosyjskiej Floty Północnej i szlaków morskich łączących Oceany Atlantycki i Arktyczny. Członkostwo w Sojuszu Północnoatlantyckim jest podstawowym gwarantem bezpieczeństwa kraju. Ponadto Norwegia współpracuje z innymi państwami nordyckimi (Szwecją, Danią, Finlandią i Islandią) w ramach Nordyckiej Współpracy Obronnej (Nordic Defence Cooperation, NORDEFCO).

Siły Powietrzne (Luftforsvaret; w języku angielskim znane jako Royal Norwegian Air Force, RNoAF) są jednym z kilku rodzajów norweskich sił zbrojnych, określanych oficjalnie jako Siły Obrony (Forsvaret – Norwegian Armed Forces), obok Wojsk Lądowych (Hæren), Marynarki Wojennej (Sjøforsvaret) i Obrony Terytorialnej (Heimevernet). Do ich zadań należą: obrona przestrzeni powietrznej kraju, wsparcie sił lądowych, morskich, specjalnych i policyjnych (np. podczas operacji antyterrorystycznych), zwalczanie okrętów podwodnych (ZOP) i nawodnych, monitorowanie wód terytorialnych, rozpoznanie, walka elektroniczna, przewóz ludzi i ładunków, poszukiwanie i ratownictwo (Search and Rescue, SAR), ewakuacja medyczna (Medical Evacuation, MEDEVAC). W 2017 roku RNoAF miały 3362 osób personelu (w tym 1917 wojskowych, 420 cywilnych i 1025 poborowych). Na początku bieżącego roku liczba statków powietrznych (samolotów i śmigłowców) przekroczyła 140.

Norweskie siły zbrojne, w tym Siły Powietrzne, od dawna aktywnie uczestniczą w międzynarodowych operacjach pokojowych, stabilizacyjnych i humanitarnych pod egidą Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ), Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE) i NATO. Brały też udział w kilku operacjach bojowych Sojuszu. W ostatnich dekadach działały m.in. w Bośni i Hercegowinie, Kosowie, Libii, Iraku, Afganistanie i Mali. W ramach sojuszniczych zobowiązań w latach 2005, 2007/2008 i 2015 samoloty myśliwskie RNoAF strzegły przestrzeni powietrznej Litwy, Łotwy i Estonii (Baltic Air Policing), a w latach 2009, 2011, 2014 i 2016 – Islandii (Icelandic Air Policing).

Pełna wersja artykułu w magazynie Lotnictwo 6/2019