Siły Powietrzne Izraela
Johan Franken, Frank van der Avoort
Siły Powietrzne Izraela
Niewiele sił powietrznych na świecie jest tak interesujących, jak Siły Powietrzne Izraela. Przede wszystkim, taki mały kraj jak Izrael, dysponuje stosunkowo dużym i różnorodnym lotnictwem wojskowym. Wiele eksploatowanych statków powietrznych zostało zmodernizowanych przez krajowy przemysł lotniczy i są to czasem bardzo zaawansowane technologicznie innowacje. I co bardzo ważne, niewiele sił powietrznych na świecie musi tak często ratować własny kraj. Aby przybliżyć czytelnikom miesięcznika „Lotnictwo” te interesujące siły powietrzne, odwiedziliśmy Izrael i jego bazy lotnicze.
By uświadomić czytelnikom, jak ważną rolę odgrywają Siły Powietrzne Izraela w systemie obronnym tego państwa, warto na wstępie sięgnąć nieco do historii. W 1967 r. doszło do tzw. wojny sześciodniowej, gdy Izrael zaatakował Egipt, Jordanię i Syrię. Już w pierwszych kilkunastu godzinach wojny Siły Powietrzne Izraela zniszczyły niemal całe arabskie lotnictwo bojowe, atakując bazy wojskowe. Właśnie dzięki błyskawicznemu wywalczeniu w ten sposób panowania w powietrzu, po zniszczeniu 435 samolotów państw arabskich, w tym 49 w walkach powietrznch, wojna szybko skończyła się błyskotliwym zwycięstwem Izraela. Państwo to nie tylko poprawiło swoje własne bezpieczeństwo, ale też powiększyło niemal czterokrotnie terytorium.
W 1973 r. zaczęła się wojna Jom Kippur. Tym razem Izrael został jednocześnie zaatakowany przez Egipt i Syrię, wspierane przez wiele innych państw arabskich. W ciągu kilku pierwszych dni zniszczeniu uległo 90 izraelskich samolotów, w większości zestrzelonych przez arabskie naziemne środki przeciwlotnicze. Jednakże wkrótce losy wojny się odwróciły i kilka tygodni później Izrael ponownie zwyciężył. W toku wojny Jom Kippur Izrael stracił 102 samoloty i śmigłowce, podczas gdy Egipt i Syria odpowiednio 235 i 135.
Jedna z najbardziej spektakularnych akcji izraelskiego lotnictwa wojskowego miała miejsce 7 czerwca 1981 r., kiedy to sześć samolotów F-15 i osiem F-16 wystartowało z Izraela i wleciało w głąb terytorium Iraku, by zniszczyć reaktor jądrowy w Osiraku (operacja „Opera”). Rok później doszło do słynnej bitwy powietrznej w Dolinie Bekaa (nad Libanem), w której lotnictwo Izraela zestrzeliło 86 samolotów syryjskich bez strat własnych.
W ostatnim czasie nie doszło do dużych wojen, jak te opisane wyżej. Jednakże Siły Powietrzne Izraela były nadal zaangażowane w mniejsze starcia i akcje bojowe. W 2006 r. doszło do drugiej wojny z Libanem, a w jej toku Siły Powietrzne Izraela wykonały co najmniej 12 000 lotów bojowych. We wrześniu 2007 r. izraelskie samoloty zbombardowały reaktor jądrowy w odległej, wschodniej części Syrii. W latach 2008-2009 przeprowadzono najbardziej dyskusyjną i kontrowersyjną operację „Odlewanie Ołowiu”. Armia izraelska wkroczyła do Strefy Gazy, by przerwać ciągłe ostrzeliwanie rakietami terytorium państwa z tego rejonu. W czasie około trzech tygodni lotnictwo Izraela wykonało ponad 2000 lotów bojowych.
Trudną dla Izraela sytuację stwarza fakt, że Palestyna leży na terytorium tego państwa. Palestyna jest na wpół samodzielnym państwem, z własnymi władzami. Terroryści niemal codziennie atakują Izrael rakietami z terytorium Palestyny, na co zwykle reaguje izraelska armia. Bardzo często w akcjach tych biorą udział Siły Powietrzne Izraela, co stało się już niemal codziennością. Przykładowo bezzałogowe statki powietrzne wyposażone w najnowocześniejszy sprzęt obserwacyjny są używane do monitorowania wybranych obszarów, by przejrzeć zamiary terrorystów. Śmigłowce zaś niszczą wskazane obiekty z nimi związane, niekiedy do akcji wchodzą też samoloty, zrzucające kierowane bomby lotnicze.
Ta partyzancka wojna ma typowy charakter asymetryczny. Zupełnie inne znaczenie, ale podobny charakter mają głębokie uderzenia lotnicze na groźne dla Izraela obiekty w tzw. państwach trzecich. Są to państwa, które nie graniczą z Izraelem, ale mimo to mogą być groźne dla bezpieczeństwa tego kraju. Najbardziej znanym obecnie przykładem są instalacje nuklearne Iranu. W przeciwdziałaniu tym zagrożeniom, Siły Powietrzne Izraela odgrywają ważną rolę. Dysponując flotą samolotów tankowania powietrznego Boeing 707, samolotami dozoru radiolokacyjnego G-550 oraz nowoczesnymi samolotami uderzeniowymi F-15I i F-16I, Siły Powietrzne Izraela mają możliwość atakowania obiektów daleko od własnych granic. Te dwa główne zadania bojowe należą do najważniejszych, wykonywanych przez izraelskie lotnictwo wojskowe.
Pełna wersja artykułu w magazynie Lotnictwo 9/2012