Specjalne C-235

Łukasz Pacholski

Specjalne C-235

Przełom kwietnia i maja bieżącego roku były ważnymi dniami dla programu lekkiego samolotu transportowego Airbus Military C-235. Zakończono wówczas dostawy patrolowej wersji dla lotnictwa Marynarki Wojennej Turcji, a także przekazano pierwszy egzemplarz bojowej odmiany AC-235 do Sił Powietrznych Królestwa Jordanii. Oba projekty pokazują potencjał rodziny C-235/295, które obok „prostych” zadań transportowych, mogą realizować także bardziej skomplikowane misje.

Turecki łowca okrętów
W ostatnich latach Türk Deniz Kuvvetleri dysponowały jedynie wyspecjalizowanymi śmigłowcami, które były przeznaczane do zwalczania okrętów podwodnych i nawodnych (te drugie także we współpracy z jednostkami nawodnymi, służąc jako pozahoryzontalne stanowiska naprowadzania pocisków przeciwokrętowych). Samoloty patrolowe wycofano ze służby w latach 90. XX wieku – były to amerykańskie Grumman S2E Tracker. Potrzeba pozyskania nowych maszyn tej klasy wynikała nie tylko z konieczności ich generacyjnej wymiany, ale także z rywalizacji z Grekami, którzy rozbudowywują swoją flotę podwodną. Poza zadaniami ZOP/ZON miały także monitorować morską strefę wyłączności gospodarczej. Sformułowanie tych wymagań zaowocowało programem Meltem, który obejmował trzy fazy: w ramach pierwszej i drugiej połączono zakupy dla marynarki wojennej i straży wybrzeża (Türk Sahil Güvenlik), a w ramach trzeciej wyłącznie dla floty.

W ramach programu Meltem I/II, zdecydowano się na wybór oferty koncernu Thales, który razem z Airbus Military zaoferował sześć samolotów C-235MPA, wyposażonych według wymagań zamawiającego. Kolejne trzy trafiły do Türk Sahil Güvenlik. Kontrakt w swej części wojskowej miał wartość 180 mln USD i został podpisany w 2002 roku, Thales był głównym integratorem wyposażenia, którego poważna część pochodziła od tureckich dostawców – TAI, Havelsana, Aselsana i Milsoftu. Według zapisów umowy, dostawy miały zostać zrealizowane do 2007 roku, jednak jak się okazało dostawy samolotów rozpoczęto dopiero w 2012 roku. W sierpniu 2005 roku podpisano także umowę na kolejne maszyny, ponownie głównym integratorem wyposażenia stał się Thales, jednak głównym wykonawcą została Alenia Aermacchi, oferująca odmianę samolotów komunikacji regionalnej ATR-72-500, które później wymieniono na nowszy model 600 (ograniczając przy tym liczbę z dziesięciu do ośmiu, w tym sześciu MPA). Większość systemów pokładowych C-235MPA zostanie wykorzystana także w ATR-72-600MPA. Ta część umowy opiewa na 219 mln USD.

Sercem C-235MPA należących do Türk Donanmasi jest system AMASCOS (Airborne MAritime Situation& Control System), opracowany przez Thalesa. Pozwala on na gromadzenie danych uzyskiwanych przez wszystkie elementy wyposażenia pokładowego: stację radiolokacyjną Ocean Master 100, elektrooptyczną głowicę obserwacyjną, skaner podczerwieni i ultrafioletu, detektor anomalii magnetycznych, system identyfikacji jednostek pływających AIS oraz boje hydroakustyczne wraz z podsystemem analizy danych akustycznych. Dane są analizowane przez czterech operatorów, którzy dysponują wielofunkcyjnymi konsolami (każda z dwoma monitorami). Obok zbierania informacji o celach, C-235MPA może także zwalczać okręty podwodne za pomocą lekkich torped POP Raytheon Mk 54.

Pierwsze dwa C-235MPA dostarczono w sierpniu 2008 roku, ale były to maszyny w wariancie transportowym, które służyły do szkolenia personelu, a później ruszyły dostawy samolotów z przejściowym standardem wyposażenia, co wynikało z problemów z pełną integracją elementów systemu AMASCOS z produktami tureckimi. Ostatecznie ostatni egzemplarz został przekazany Turkom 28 kwietnia br. Poza szóstką dla Türk Donanmasi Thales dostarczył trzy inne Türk Sahil Güvenlik – te maszyny są pozbawione możliwości przenoszenia uzbrojenia. Dostawy samolotów ATR-72-600 rozpoczęły się w czerwcu 2013 roku, dotychczas Turcy odebrali dwa w odmianie transportowo-pasażerskiej, natomiast w pełni wyposażone MPA jeszcze nie trafiły do odbiorcy.

Pełna wersja artykułu w magazynie NTW 7/2014