St.Vith - bitwa o „gęsie jajo”

Norbert Bączyk

Miasteczko St. Vith (Saint-Vith/Sankt Vith, w skrócie St. Vith) położone jest w południowo-zachodniej Belgii, na pograniczu z Niemcami i Luksemburgiem. Kilka kilometrów na wschód od niego płynie rzeka Our, która jest jednocześnie granicą państwową. Miejscowość, położona w zalesionym paśmie górskim Ardenów, stanowiła w czasie II wojny światowej istotny, lokalny węzeł drogowy. Przechodziły tędy głównie drogi z północy na południe (Spa, Verviers – Luksemburg, Bastogne), biegła tędy także ważna droga na północny zachód, na Liege. Ze względu na ubogą sieć drogową na tym obszarze, miasteczko miało bardzo duże znaczenie dla prowadzonych tutaj operacji wojskowych. W 1940 roku, gdy Niemcy uderzyli na Belgię, zajęli je już pierwszego dnia inwazji siłami 5. Dywizji Pancernej. Później ta część Belgii została na ponad cztery lata włączona w skład Rzeszy. Następnie St. Vith zostało wyzwolone przez US Army w pierwszej połowie września 1944 roku, w końcowym etapie pościgu po letniej bitwie o Francję. Prowadząca wówczas w tym rejonie natarcie amerykańska 4. Dywizja Piechoty zdołała włamać się w umocnienia Westwallu (Wału Zachodniego) właśnie w okolicach St. Vith, na wschód od Our. Dywizja opanowała niemieckie umocnienia na lesistych górach Schnee-Eifel, wznoszących się na 699 m n.p.m., ale dalsze jej natarcie utknęło. Ponieważ zaś wojska niemieckie na północ i południe od tego obszaru zdołały powstrzymać aliantów nieco bardziej na zachód, amerykańskie pozycje w tym rejonie Schnee-Eifel przybrały kształt łagodnego klina. Na trzy kolejne miesiące front w tym rejonie faktycznie znieruchomiał.

Pełna wersja artykułu w magazynie TW Historia 6/2019