Stan realizacji i wyzwania programu Homar
Tomasz Dmitruk
22 grudnia 2017 roku odbyła się konferencja prasowa Polskiej Grupy Zbrojeniowej S.A. podczas której przedstawiony został stan prac oraz wyzwania związane z realizacją programu pozyskania Dywizjonowych Modułów Ogniowych (DMO), wieloprowadnicowych wyrzutni rakietowych dalekiego zasięgu kr. Homar. Z przekazanych przez polską stronę przemysłową informacji wynikać ma, że prowadzone z koncernem Lockheed Martin negocjacje przebiegają z problemami, w wyniku czego w 2017 roku nie doszło do podpisania umowy. Dodajmy, że Homar był jednym z priorytetowych ubiegłorocznych celów modernizacji technicznej Sił Zbrojnych RP.
Powodem problemów mają być głównie trudności z uzyskaniem oczekiwanego przez Polskę poziomu transferu technologii. Sytuacja jest na tyle poważna, że PGZ ma analizować nawet możliwość powrotu do rozmów z innym zagranicznym partnerem, co może spowodować dalsze, w takim przypadku już wielomiesięczne opóźnienie w realizacji programu.
W artykule tytułem wprowadzenia przypominamy najpierw główne wydarzenia związane z realizacją programu Homar, a następnie cytujemy niemal całą wypowiedź Członka Zarządu PGZ Macieja Lew-Mirskiego, ponieważ warto zapoznać się z jej wszystkimi szczegółami. W tekście zamieszczone zostały także kadry z zaprezentowanej podczas konferencji animacji. Artykuł kończą redakcyjne wnioski.
Program Homar
Pozyskanie DMO wieloprowadnicowych wyrzutni rakietowych dalekiego zasięgu (do 300 km) kryptonim Homar jest jednym z najważniejszych zadań Planu Modernizacji Technicznej Sił Zbrojnych RP (PMT) na lata 2017-2022, uznanym za priorytetowy przez szefa MON Antoniego Macierewicza. Choć historia związana z opracowaniem wymagań dla programu Homar sięga 2006 roku, to poniżej przypominamy jedynie najważniejsze fakty od chwili formalnego rozpoczęcia postępowania. Zostało ono zainicjowane w dniu 9 lutego 2015 roku wysłaniem do Huty Stalowa Wola S.A. zaproszenia do negocjacji. W 2016 roku dokonano zmiany lidera programu, którym została PGZ S.A. W dniu 13 kwietnia 2017 roku PGZ złożyła ofertę do Inspektoratu Uzbrojenia zawierającą trzy propozycje: amerykańską, izraelską oraz turecką, a w dniu 4 lipca 2017 roku poinformowała o rekomendowaniu do dalszych rozmów amerykańskiego koncernu Lockheed Martin. W dniu 26 lipca ubiegłego roku w ramach procedury FMS (Foreign Military Sales) zostało przekazane stronie amerykańskiej zapytanie ofertowe LoR (Letter of Request) dotyczące dostawy elementów DMO Homar. W dniu 27 listopada 2017 roku amerykańska agencja DSCA (Defense Security Cooperation Agency) poinformowała o składowych i kosztach potencjalnej sprzedaży elementów systemu rakietowego HIMARS (High Mobility Artillery Rocket System) dla polskiego programu Homar. Wartość wstępnie wyceniono na 250 mln USD. W jego skład miałoby wejść 16 pakietów z pociskami GMLRS M31A1 Unitary, 9 pakietów z pociskami GMLRS M30A Alternative Warheads, 61 pakietów pocisków ATACMS M57 Unitary, 8 urządzeń do pozycjonowania (Universal Position Navigation Unit), 34 pociski szkolne o ograniczonym zasięgu (Low Cost Reduced Range), 1642 moduły naprowadzania i sterowania dla pocisków GMLRS (dla pocisków powstałych w Polsce na licencji), urządzenia testowe oraz odbiorniki GPS. Jak zaznaczyła DSCA mowa jedynie o fragmencie całości, który prawnie wymaga zgody rządu amerykańskiego i sprzedaży poprzez procedurę FMS. Kluczowe dla realizacji programu Homar będą jednak dopiero umowy pomiędzy konsorcjum Homar a zagranicznym podwykonawcą dostarczającym technologię oraz pomiędzy konsorcjum, a zamawiającym system Homar Inspektoratem Uzbrojenia. Podpisanie obu umów miało nastąpić jeszcze w 2017 roku, jednak okazało się, że najszybciej będzie to możliwe w pierwszym kwartale 2018 roku, o ile uda się ostatecznie pozytywnie zakończyć negocjacje z koncernem Lockheed Martin.
W ramach programu planuje się pozyskanie w pierwszej fazie łącznie trzech DMO. Każdy z nich ma zostać wyposażony m.in. w 18 wyrzutni rakiet, a dodatkowo zamierza się zakup 2 wyrzutni szkolnych, co daje łącznie 56 wyrzutni. Poza nimi w skład DMO będzie wchodziło także wiele innych pojazdów o różnym przeznaczeniu (pojazdów dowodzenia, rozpoznawczych, zaopatrzeniowych, cystern, medycznych, czy wsparcia technicznego), co przedstawiono na jednej z zamieszczonych grafik. Wartość pierwszej fazy zamówienia szacuje się obecnie na ok. 7-10 mld PLN, co jest kwotą znacznie wyższą, niż wskazywano w chwili tworzenia PMT na lata 2013-2022. Wartość programu określano wówczas na jedynie na ok. 3-3,5 mld PLN. Pierwsze dwa DMO miały zostać dostarczone w latach 2019-2022, a trzeci w kolejnych latach. Z powodu braku podpisania umów w 2017 roku, możemy się jednak spodziewać opóźnienia w tym harmonogramie i rozpoczęcia dostaw najszybciej od 2020 roku. Rekomendacje z zakończonego w 2017 roku Strategicznego Przeglądu Obronnego (SPO) wskazują na potrzebę pozyskania docelowo, w perspektywie do 2032 roku, łącznie nawet 9 DMO Homar (czyli ok. 164 wyrzutnie). Kolejne DMO zostaną zamówione prawdopodobnie w ramach odrębnych zamówień już po 2022 roku.
W skład konsorcjum programu Homar wchodzą następujące podmioty:
- Polska Grupa Zbrojeniowa S.A. (lider konsorcjum),
- WB Electronics S.A.,
- Huta Stalowa Wola S.A.,
- Jelcz Sp. z o.o.,
- Rosomak S.A.,
- Dezamet S.A.,
- Autosan S.A.,
- Wojskowe Zakłady Uzbrojenia S.A.,
- PCO S.A.,
- Mesko S.A.,
- ZM Tarnów S.A.
Pełna wersja artykułu w magazynie NTW 1/2018