Suchoj PAK FA
Piotr Butowski
Wielozadaniowy samolot myśliwski
Suchoj PAK FA poleciał
29 stycznia 2010 r. po raz pierwszy wystartował prototyp rosyjskiego samolotu myśliwskiego nowej generacji Suchoj T-50 powstałego w ramach programu PAK FA. Za sterami samolotu siedział pilot doświadczalny, Siergiej Bogdan. Lot trwał 47 minut i – według oświadczenia Suchoja – przebiegł pomyślnie, całkowicie zgodnie z zadaniem. W czasie lotu dokonano wstępnej oceny sterowności samolotu, pracy silników i podstawowych instalacji; samolot dwukrotnie schował i wypuścił podwozie. Samolot działał prawidłowo we wszystkich fazach lotu. Jest łatwy i wygodny w pilotowaniu – dodał Siergiej Bogdan.

Pierwszy lot miał miejsce na lotnisku zakładu KnAAPO w Komsomolsku nad Amurem, który produkuje samoloty myśliwskie Su-27/Su-30/Su-35 oraz samoloty pasażerskie Superjet 100, a teraz także T-50. 12 lutego 2010 r. samolot T-50-1 wykonał swój drugi lot, trwający 57 minut, a następnego dnia wzbił się w powietrze po raz trzeci. Po tym locie zdecydowano się, żeby T-50-1 zdemontować i przerzucić samolotem transportowym An-124 Rusłan do instytutu prób w locie przemysłu lotniczego w Żukowskim, gdyż tylko tam jest baza dla bardziej zaawansowanych testów. Program samolotu myśliwskiego piątej generacji otrzymał w Rosji kryptonim PAK FA – Perspektiwnyj Awiacjonnyj Kompleks Frontowoj Awiacji. Oznaczenie T-50 to wewnętrzny kod projektu w biurze konstrukcyjnym Suchoja. Przez pewien czas używano dla niego oznaczenia Istriebitiel-21 (Myśliwiec 21. wieku) oraz I-21E w wersji eksportowej. Jeszcze jedno oznaczenie wersji eksportowej używane w dokumentach Suchoja to PMI – Perspektiwnyj Mnogofunkcjonalnyj Istriebitiel. Dla wersji rosyjskoindyjskiej jest stosowane oznaczenie FGFA – Fifth-Generation Fighter Aircraft. Program PAK FA ruszył w 1999 r., a 26 kwietnia 2002 r. firma Suchoj została wybrana przez komisję rządową na wykonawcę tego programu. W październiku 2004 r. Suchoj przedstawił rosyjskim siłom powietrznym projekt wstępny myśliwca T-50, który dwa miesiące później, 10 grudnia 2004 r., został zatwierdzony. Głównym konstruktorem myśliwca T-50 mianowano Aleksandra Dawidienko. Program PAK FA jest realizowany zgodnie z planem. Jeszcze w 2006 r. pierwszy lot prototypu T-50 zapowiedziano przed końcem 2009 r., a więc opóźnienie wynosi zaledwie jeden miesiąc. Według informacji Suchoja, program terminowo otrzymuje całe zaplanowane finansowanie. Począwszy od 2006 r. program jest finansowany ze środków Ministerstwa Przemysłu i Energetyki; mniejsza część pochodzi od Ministerstwa Obrony oraz ze środków Suchoja i innych firm uczestniczącychw programie (do 2006 r. projekt był rozwijany niemal wyłącznie za własne środki Suchoja i kooperantów; ministerstwo obrony dawało tylko dwadzieścia procent). PAK FA ma być samolotem myśliwskim nowej generacji przeznaczonym do wywalczania przewagi w powietrzu i prowadzenia walki powietrznej, z dodanymi możliwościami atakowania celów naziemnych i nawodnych. Suchoj w swoich oficjalnych materiałach tak porządkuje najważniejsze wymagania wobec PAK FA:
- wielofunkcyjność: zdolność zwalczania celów powietrznych, naziemnych i nawodnych w dzień i w nocy w każdych warunkach atmosferycznych;
- wyjątkowa zwrotność, w tym przy prędkościach naddźwiękowych;
- mała widoczność w zakresach optycznym, podczerwonym i radiolokacyjnym;
- zdolność do operowania z krótkich pasów startowych.
Pełna wersja artykułu w magazynie Lotnictwo 3/2010