Tłumik huku czy wielofunkcyjne urządzenie wylotowe?
Krzysztof Kuczyński
Stosowanie tłumika huku istotnie komplikuje nam obcowanie z bronią. Broń jest cięższa, bardziej się brudzi, kupujemy specjalną amunicję, tłumik potrafi się odkręcić, oparzyć, często zmienia się punkt celowania etc. Mimo to moda na tłumiki nastała. To, co przez lata uznawano za zabronione, obecnie stopniowo wkrada się na strzelnice. Co ciekawe, bez jakichkolwiek zmian w prawie. Chyba dlatego też o tłumikach nadal mówimy jakoś trochę nieśmiało, jakby badając reakcje władz. Jak to jest więc właściwie z tym posiadaniem i używaniem tłumików?
Tłumik huku czy wielofunkcyjne urządzenie wylotowe?
W polskim prawie brak jest definicji tłumika huku, dźwięku. Pojęcie takie pojawiło się w Polskiej Normie PN-V-01016 lipiec 2004 – Broń strzelecka, według której jest to urządzenie osłabiające głośność wystrzałów i jasność gazów prochowych. I byłoby pięknie, gdyby nie to, że ta sama PN definiuje też inne pojęcie, wielofunkcyjne urządzenie wylotowe, jako część broni strzeleckiej zamocowaną na wylotowej części lufy, służącą do zmniejszenia lub zwiększenia odrzutu, zmniejszenia płomienia wylotowego i huku wystrzału lub miotania granatów nasadkowych itp. Jako że również Rozporządzenie do Ustawy o obrocie odróżnia te dwa pojęcia, pojawiły się zakusy, by doszukiwać się w typowo używanych urządzeniach wylotowych takiej właśnie wielofunkcyjności. A co za tym idzie – wyłączyć je z zakresu pojęcia tłumika huku użytego w UBiA.
Krytycznie odnoszę się do takiej interpretacji. Skutkiem zastosowania tłumika huku jest z reguły zmniejszenie odrzutu i płomienia wylotowego. Nie tylko trudno więc mówić o jakiejś czytelnej linii podziału tych dwóch kategorii urządzeń wylotowych. Przychylenie się do ich wielofunkcyjności prowadziłaby do uznania, że tłumiki huku (jednofunkcyjne) właściwie nie istnieją.
Definicje zawarte w Polskiej Normie, czy Rozporządzeniu wykonawczym do Ustawy o obrocie nie mają waloru definicji legalnych, które należy stosować przy interpretacji UBiA. W braku definicji legalnej zastosować należy wykładnię gramatyczną, odwołującą się do powszechnego rozumienia pojęć oraz posiłkowo – wykładnię celowościową. Niewątpliwie celem przepisów UBiA odwołujących się do tłumika huku jest uregulowanie sytuacji broni wyciszanej przez urządzenie wylotowe. Odwoływanie się do ich wielofunkcyjności porównać można więc do próby przekonywania sądu, że gdy prowadziłem samochód, rozmawiałem przez smartfona, a nie przez telefon.
Podczas ustalania rodzaju urządzenia wylotowego sąd będzie się posiłkować opinią biegłego z zakresu broni palnej. Będzie to zapewne CLKP. A tu wynik opinii jest niemalże pewny do przewidzenia – biegły skupi się na dominującej funkcji naszego urządzenia, a więc wyciszaniu huku po wystrzale.
Przy analizie przepisów UBiA, do kategorii tłumików huku zaliczyć należy więc wszelkie urządzenia wylotowe zmniejszające huk po wystrzale.
Posiadanie tłumików huku
Żaden przepis polskiego prawa nie zabrania posiadania tłumika huku, i to niezależnie od jego przeznaczenia. UBiA nigdy nie zaliczała tłumików huku do katalogu istotnych elementów broni palnej. Ustawodawca zapewne wyszedł ze słusznego założenia, że niebezpiecznym narzędziem jest broń palna, a sam mechanizm wylotowy, czego wyrazem jest art. 10 ust 5 pkt 3 UBiA.
Wielokrotnie pojawia się pytanie o dopuszczalność posiadania tłumików o „przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym”. Takim pojęciem posługuje się Ustawa o obrocie, która stwierdza, iż można je sprzedawać wyłącznie zarządcom lub dzierżawcom obwodów łowieckich oraz członkom PZŁ posiadającym pozwolenie na broń do celów łowieckich i uprawnienia do wykonywania polowania. Pamiętajmy jednak, że przepis ten reguluje wyłącznie zakaz sprzedaży przez przedsiębiorców prowadzących koncesjonowaną działalność w zakresie wytwarzania i obrotu takimi przedmiotami. Samo posiadanie tłumików o takim szczególnym przeznaczeniu przez jakiekolwiek podmioty, w tym posiadaczy broni na podstawie UBiA, nie zostało więc też ograniczone Ustawą o obrocie.
Broń wyposażona w tłumik huku
Przepis art. 10 ust 5 pkt 3 UBiA definiujący pojęcie broni szczególnie niebezpiecznej posługuje się pojęciem „broni wyposażonej w tłumik huku”. Jest to wyjątkowa kategoria broni szczególnie niebezpiecznej. W przeciwieństwie do wszystkich innych tam wymienionych rodzajów, ten nie odwołuje się do cech konstrukcyjnych samej broni, a do jej wyposażenia. Tłumik huku może być zdemontowany podobnie jak inne urządzenia wylotowe, celowniki, uchwyty etc. Tak więc nasza „zwyczajnie niebezpieczna” broń, staje się „szczególnie niebezpieczną” na czas połączenia z tym akcesorium.
Pełna wersja artykułu w magazynie Strzał 3-4/2021