Transportowiec z Południowej Ameryki - Embraer KC-390
Leszek A. Wieliczko
Średni wielozadaniowy transportowy KC-390 to największy i najcięższy samolot skonstruowany i zbudowany w brazylijskiej wytwórni Embraer i w ogóle w Ameryce Południowej. O planach jego budowy poinformowano oficjalnie w kwietniu 2007 roku. Pierwszy z dwóch prototypów został oblatany 3 lutego 2015 roku. W połowie 2018 roku pierwszy egzemplarz seryjny ma być przekazany Brazylijskim Siłom Powietrznym.
Założona w sierpniu 1969 roku w São José dos Campos w stanie São Paulo w Brazylii firma Empresa Brasileira de Aeronáutica SA, znana pod skróconą nazwą Embraer, należy obecnie do grona największych światowych producentów odrzutowych samolotów pasażerskich i dyspozycyjnych. Aktualny asortyment produkcji obejmuje maszyny komunikacji regionalnej Embraer Regional Jets (modele ERJ 135, ERJ 140, ERJ 145 i ERJ 145 XR), E-Jets (E170, E175, E190 i E195) i najnowsze E-Jets E2 (E175-E2, E190-E2 i E195-E2), a także małe dyspozycyjne (executive jets) Phenom 100 i 300, średnie Legacy 450, 500 i 650E oraz duże Lineage 1000E. Samoloty te zyskały ogromną popularność wśród linii lotniczych, korporacji i prywatnych użytkowników na całym świecie. Niesłabnącym zainteresowaniem wojskowych klientów cieszy się również turbośmigłowy samolot szkolno-treningowy i lekki bojowy EMB-314 Super Tucano. Z kolei na bazie płatowca ERJ 145 powstały dwie specjalistyczne wersje wojskowe – wczesnego ostrzegania EMB-145 AEW&C i zwiadu elektronicznego EMB-145 MULTI INTEL. Są one używane zarówno w Brazylijskich Siłach Powietrznych (Força Aérea Brasileira, FAB), jak i w lotnictwie wojskowym kilku innych krajów.
Szybki wzrost sprzedaży spowodował konieczność rozbudowy zakładów produkcyjnych, wobec czego na początku XXI wieku Embraer uruchomił nową fabrykę w Gavião Peixoto w stanie São Paulo. Zbudowano tam również lotnisko z pasem startowym o długości niemal 5000 metrów – najdłuższym w obu Amerykach i jednym z najdłuższych w świecie. W grudniu 2010 roku produkcja na potrzeby sił zbrojnych i organów porządku publicznego została skupiona w sektorze obrony i bezpieczeństwa – Defesa & Segurança (Defense & Security).
Początek programu
Pierwsze, nieoficjalne informacje o zamiarze zbudowania przez Embraera wojskowego taktycznego samolotu transportowego pojawiły się w magazynie Flight International w listopadzie 2006 roku. W tym czasie Embraer miał w ofercie tylko trzy typy samolotów wojskowych – EMB-314, EMB-145 AEW&C i EMB-145 MULTI INTEL (dwa ostatnie wyprodukowane w niewielkiej liczbie). Ponadto prowadzono modernizację starszych typów maszyn używanych w FAB. Samolot transportowy o średniej ładowności miał umożliwić zdobycie zupełnie nowych klientów, a zarazem zapewnić zdywersyfikowanie asortymentu produkcji na wypadek nagłego zmniejszenia popytu na maszyny pasażerskie i dyspozycyjne. Do jego napędu przewidywano dwa silniki turboodrzutowe o ciągu po około 76–98 kN, np. Pratt & Whitney PW6000 albo Rolls-Royce BR715.
Doniesienia te zostały potwierdzone pół roku później, podczas odbywających się w Rio de Janeiro targów Defesa e Segurança da América Latina (Latin America Aero & Defense, LAAD). 19 kwietnia 2007 roku wiceprezes zarządu Embraera Luiz Carlos Aguiar oświadczył na konferencji prasowej, że firma rozważa pomysł opracowania wojskowego samolotu transportowego o ładowności 19 ton, oznaczonego C-390. Opublikowane wizje artystyczne przedstawiały dwusilnikowy samolot w typowym dla tego rodzaju maszyn układzie grzbietopłata z klasycznym usterzeniem i bocznymi sponsonami mieszczącymi zespoły podwozia głównego. Pod względem udźwigu użytecznego C-390 miał konkurować z turbośmigłowym samolotem C-130 Hercules, oferując wszakże znacznie wyższe osiągi przy niższych kosztach eksploatacji. W jego konstrukcji zamierzano wykorzystać doświadczenia i technologie zdobyte i opracowane podczas projektowania oraz budowy samolotów rodziny ERJ i E-Jets. C-390 miał być wyposażony w nowoczesną cyfrową awionikę i elektroniczny układ sterowania lotem. Opuszczana rampa w tylnej części kadłuba miała umożliwiać transport szerokiej gamy ładunków, w tym kołowych i gąsienicowych pojazdów opancerzonych. C-390 miał też przewozić żołnierzy, spadochroniarzy albo chorych lub rannych na noszach wraz z personelem medycznym. Ze względu na wymagania FAB konstrukcja i wyposażenie samolotu miały być przystosowane do operowania z krótkich, nieutwardzonych lądowisk, pozbawionych zaplecza technicznego. Ponadto C-390 miał być zdolny do uzupełniania paliwa w locie oraz zaopatrywania w paliwo innych maszyn (zarówno w locie, jak i na ziemi).
W kolejnych miesiącach konstruktorzy przystąpili do sporządzania analiz i opracowania projektu wstępnego. Z kolei zarząd firmy rozpoczął rozmowy w sprawie pozyskania zarówno partnerów i kooperantów chętnych do udziału w realizacji programu (także zagranicznych), jak i przyszłych nabywców samolotu. Zgodnie z oczekiwaniami jako pierwsze wyraziły zainteresowanie Brazylijskie Siły Powietrzne, widząc w C-390 następcę wyeksploatowanych samolotów transportowych Lockheed C-130E/H. W październiku 2008 roku Embraer otrzymał z FAB wstępny zestaw wymagań odnośnie do parametrów i charakterystyk samolotu...
Pełna wersja artykułu w magazynie NTW 1/2018