Ugo Drago – as myśliwski Regia Aeronautica i Aeronautica Nazionale Repubblicana

Szymon Tetera

Kapitan Ugo Drago był jednym z najskuteczniejszych włoskich pilotów myśliwskich okresu II wojny światowej. Większość ze swoich 17 zwycięstw powietrznych osiągnął w ostatnim roku wojny, służąc w Aeronautica Nazionale Repubblicana, tj. siłach powietrznych do końca wiernej III Rzeszy Włoskiej Republiki Socjalnej.

Ugo Drago urodził się 3 marca 1915 roku w Arborio. Po ukończeniu Rome Accademia di Educazione Fisica (Rzymska Akademia Fizyki), 27 czerwca 1938 roku zdobył cywilną licencję pilota. W październiku wstąpił do akademii lotniczej Regia Aeronautica, kształcąc się w szkole pilotażu w Capua, a następnie w szkole pilotów myśliwskich w Castiglione del Lago. 19 marca 1939 roku uzyskał licencję pilota wojskowego.

16 maja 1939 roku Drago został przydzielony w stopniu podporucznika [Sottotenente] do 363. Squadriglia [eskadry], wchodzącej w skład 150. Gruppo C.T. [dywizjonu myśliwskiego], który wraz z 151. Gruppo tworzył 53. Stormo C.T. [pułk myśliwski]. Bazujący na lotnisku Turyn Caselle pułk wiosną 1939 roku jako pierwsza jednostka Regia Aeronautica, otrzymał nowe dwupłatowe myśliwce Fiat CR.42, które zastąpiły dotychczas używane Fiaty CR.32.

Kiedy 10 czerwca Włochy przystąpiły do II wojny światowej, 53. Stormo było jedną z jednostek zaangażowanych w operacje przeciwko francuskiej metropolii. Jednostka uzyskała drobne sukcesy, ale żaden z nich nie był dziełem uczestniczącego w akcji Ugo Drago, który zebrał pierwsze doświadczenia bojowe.

Wojna włosko-grecka

1 listopada 1940 roku dywizjon 150. Gruppo, tworzony przez Squadriglie 363., 354. i 365, został w sile 37 CR.42 i 44 pilotów przerzucony do Albanii, skąd miał wspierać włoską agresję na Grecję. Jednostka uzyskała status samodzielnej. Dowodzona przez kpt. Lugi Mariotti 363. Squadriglia działała z lotniska Tirana.

Już następnego dnia Ugo Drago uzyskał swoje pierwsze zwycięstwo powietrzne. Miało ono miejsce podczas misji eskortowej wykonywanej przez tuzin Fiatów CR.42 z 363. Squadriglia na rzecz formacji 10 bombowców Cant Z.1007bis z 50. Gruppo B.T., których celem był port w Salonikach. W rejonie celu około godz. 13.30 Włosi zostali przechwyceni przez formację określoną przez nich na osiem myśliwców PZL-24, odnotowując zestrzelenie czterech z nich, przy czym dwa miały spadać, płonąc, a dwa bez kontroli. Z kolei przeciwnik zdołał uszkodzić dwa CR.42. Ugo Drago dostrzegł parę greckich myśliwców atakującą bombowce i ostrzelał jednego z nich, podczas gdy drugim zajął się jego skrzydłowy. Walka zaczęła się na wysokości 5 tys. metrów i zakończyła na 2 tys. metrów, po czym grecka maszyna rozbiła się w płomieniach na ziemi. Strona grecka jednak potwierdza jedynie przymusowe lądowanie jednego z sześciu biorących udział w akcji PZL-24 z 22. Mira, którego pilot, kpt. Johannes Kyriazes, został ranny. Grecy odnieśli jednak spory sukces w walce z formacją bombową. Status bohatera narodowego zyskał ppor. Marinos Mitralexis, który po wyczerpaniu amunicji w trakcie ataku na jednego Z.1007, staranował innego Canta. Włoski bombowiec o numerze seryjnym MM.22381 po uszkodzeniu śmigłem greckiego myśliwca steru kierunku rozbił się w rejonie Langada, grzebiąc w swoich szczątkach zasiadającego za sterami ppor. Beniamino Pasqualotto. W pobliżu swój samolot posadził Mitralexis, który przy pomocy okolicznej ludności osobiście wziął do niewoli pozostałych czterech Włochów, którzy zdążyli wyskoczyć na spadochronach. Dwaj inni greccy piloci (E. Dagoulas i A. Antonimu) zgłosili po jednym zestrzeleniu, podczas gdy Włosi odnotowali stratę drugiego Z.1007bis MM.22152, pilotowanego przez por. Omero Matteuzziego, którego załoga w wyniku utraty paliwa lądowała na brzuchu na terenie przeciwnika i trafiła do niewoli. Trzeci Cant wrócił uszkodzony, z śmiertelnie rannym na pokładzie.

Pełna wersja artykułu w magazynie TWH nr specjalny 1/2017