Sikorsky UH-60 Black Hawk

 

 

Prace nad UH-60 Black Hawk ruszyły w październiku 1965 r., kiedy to Departament Obrony USA ogłosił przystąpienie do programu UTTAS (Utility Tactical Transport Aircraft System), w ramach którego miał być zbudowany wielozadaniowy śmigłowiec transportowy, który zastąpiłby eksploatowane przez amerykańskie siły lądowe UH-1 Iroquois, które sprawdzały się w boju, ale nie były pozbawione wad. Wśród nich przede wszystkim należy wymienić: małą odporność na ostrzał z ziemi pociskami kalibru 7,62 mm, pojedynczy silnik turbinowy nie dający wymaganego bezpieczeństwa w momencie uszkodzenia, moc jednostki napędowej niegwarantująca wykorzystania pełni możliwości transportowych w wilgotnym i gorącym klimacie Wietnamu. W styczniu 1972 r. Pentagon ogłosił szczegółowe założenia taktyczno-techniczne programu UTTAS. Nowy śmigłowiec miała charakteryzować załoga składająca się z trzech osób, możliwość zabrania na pokład jedenastu żołnierzy z wyposażeniem osobistym lub 3150 kg ładunku (w obu przypadkach było wskazane spełnienie tych założeń w każdym rodzaju terenu i klimatu), prędkość przelotowa 270 km/h, prędkość maksymalna minimum 320 km/h, napęd składający się z dwóch turbinowych silników General Electric T700-GE-700, których opracowanie ruszyło w 1967 r., ochrona żywotnych części maszyny lepsza niż w UH-1 Iroquois (pełna odporność na pociski kalibru 7,62 mm), podwozie wykorzystujące koła. Dodatkowo całkowite wymiary miały pozwolić na przewóz śmigłowca przez wojskowe samoloty transportowe Sił Powietrznych Stanów Zjednoczonych: C-130 Hercules (jeden), C-141 Starlifter (dwa) oraz C-5 Galaxy (sześć). Do programu UTTAS przystąpiło co prawda siedem firm amerykańskich, spośród nich oferty Departamentowi Obrony ostatecznie złożyły jednak tylko trzy: Bell (Model 240), Boeing-Vertol (Model 179) i Sikorsky (S-70). Spośród nich do drugiej fazy UTTAS zakwalifikowano dwie – Boeinga-Vertola i Sikorsky’ego – decyzję w tej kwestii ogłoszono 30 sierpnia 1972 r. Obie firmy otrzymały kontrakty na budowę trzech prototypów śmigłowca do prób w locie, jednego egzemplarza do badań naziemnych oraz jednego do prób zmęczeniowych. Każda z konstrukcji otrzymała także stosowne oznaczenie wojskowe: Sikorsky’ego – YUH-60A, a Boeinga-Vertola – YUH-61A. Pierwszy lot YUH-60A miał miejsce – 17 października 1974 r., YUH-61A – w listopadzie tego samego roku. Pierwsze loty badawcze YUH-60A wykazały konieczność przeprojektowania tylnej belki kadłubowej oraz zmianę ustawienia śmigła ogonowego (jego płaszczyzna obrotu była teraz w charakterystyczny sposób odchylona od pionu o kąt 20 stopni, co miało skutecznie rekompensować podczas lotu moment unoszący i opuszczający nos śmigłowca w trakcie wykonywania zakrętów). Zmodernizowany prototyp wystartował 13 marca 1975 r., a 17 maja trafił w ręce przedstawicieli Departamentu Obrony USA. Pozostałe zakontraktowane śmigłowce, reprezentujące już konfigurację bardziej zbliżoną do produkcyjnej, przekazano do badań 19 marca 1976 r. – początkowo ich bazą był Fort Rucker w stanie Alabama (dwa) oraz baza lotnicza Edwards w Kalifornii. W czerwcu tego roku maszyny z Alabamy trafiły do bazy Fort Campbell w stanie Kentucky. Finał konkursu w ramach programu UTTAS nastąpił 23 grudnia 1976 r., kiedy to Departament Obrony USA ogłosił, że zwycięzcą została firma Sikorsky. Wraz z tą decyzją parafowano umowę na zakup osiemnastu maszyn seryjnych UH-60A, które we wrześniu 1977 r. otrzymały nazwę własną Black Hawk. Jednocześnie zapewniono Sikorsky’ego o przygotowaniu środków finansowych na zakup kolejnych 368 takich śmigłowców. Pierwszego seryjnego UH-60A oblatano 17 października 1978 r., a w grudniu pierwsze tego typu śmigłowce trafiły do 101. Dywizji Powietrzno-Desantowej i osiągnęły wstępną gotowość operacyjną w czerwcu roku następnego. W porównaniu do prototypów różnice w nich ograniczyły się do zmian w kształcie wlotów powietrza do silników oraz ich wylotów (powiększono te ostatnie), pojedyncze okna w drzwiach pilotów oraz wiatrochronu zostały zastąpione przez podwójne, dotychczas wciągane kółko tylne zostało zmienione na stałe.