Systemy zakłócające z URC Systems
Milan Janíček
Systemy zakłócające
z URC Systems
Większość współczesnych konfliktów zbrojnych nie ma „klasycznego” charakteru – trudno w ich przypadku mówić o linii frontu, jednoznacznie zdefiniowanym przeciwniku, starciach regularnych armii. W krytycznych regionach – np. w Afganistanie – trwają konflikty asymetryczne, w których przeciwnikiem są grupy bojowników dążących do osiągnięcia różnorodnych, zwykle partykularnych celów, czasem powiązane ze światem przestępczym (handel narkotykami czy żywym towarem). Takie ugrupowania nie mają żadnych szans na powodzenie w regularnej walce, dlatego wykorzystują metody partyzanckie. Jedną z najbardziej efektywnych metod walki są ataki na pododdziały bojowe lub logistyczne przeciwnika podczas ich przemarszu do rejonu działań operacyjnych i baz. Właśnie wtedy większość, nawet bardzo zaawansowanych, środków walki i wsparcia działań jest najbardziej podatna na atak. Coraz częściej podczas nich wykorzystywane są improwizowane urządzenia wybuchowe – IED (ang. improvised explosive device). To właśnie one stanowią jedną z zasadniczych broni w arsenale talibów działających na terenie Afganistanu i Pakistanu.
Jedną z metod inicjowania IED jest zdalne wyzwalanie zapalnika drogą radiową – RCIED (ang. remotelly controlled IED lub R2IED, remotelly radio controlled IED), ewentualnie jego kombinacja z wyzwalaniem mechanicznym (np. zapalnik naciskowy) lub zdalnym odpalaniem przewodowym (ang. command wire). RCIED mogą być odpalane za pośrednictwem telefonów komórkowych czy też innych powszechnie używanych urządzeń do zdalnego sterowania (system do sterowania centralnym zamkiem/autoalarmem, otwierania bram, bezprzewodowe dzwonki drzwiowe itp.), aparatury do zdalnego sterowania modeli i zabawek, amatorskich radiostacji czy też ich specjalnie zmodyfikowanych zespołów nadawczych. Absolutna większość wspomnianych środków pracuje w przedziale częstotliwości od ok. 20 do 2500 MHz. Zagrożenie ze strony RCIED można eliminować, ewentualnie wywołać ich wcześniejszą detonację, wykorzystując specjalne ochronne systemy zakłócające rozmieszczone w bezpośredniej bliskości chronionego obiektu lub na nim (pojazd w kolumnie). Dotąd powszechnie wykorzystywane były „zwykłe” szerokopasmowe systemy zakłócające, które pracując z dużą mocą prewencyjnie kryją, bez „okien” przeznaczonych dla własnych środków łączności radiowej, całe wskazane pasmo częstotliwości. Bojownicy oczywiście także stale doskonalą swój arsenał i wprowadzają uodpornione na zakłócenia łącza i zapalniki, stąd można prognozować, że w niezbyt dalekiej przyszłości zostaną wykorzystane do odpalania IED także systemy ze skokową zmianą częstotliwości (tzw. hopping). Nie jest możliwe nieustanne zwiększanie mocy zakłóceń tak, by systemy zdalnego odpalania były neutralizowane poprzez energię promieniowania elektromagnetycznego (powyżej 1000 W). To prowadziłoby do wzrostu gabarytów i masy urządzeń, a przede wszystkim ich zapotrzebowania na energię oraz innych komplikacji technicznych i eksploatacyjnych. Współczesną tendencją jest konstruowanie systemów zakłócających o relatywnie niewielkiej mocy (do ok. 200 W). Harmonijnie łączą one efektywność zakłócania i potrzeby operacyjne użytkownika (wymiary, ilość anten, zapotrzebowanie na energię elektryczną z sieci pokładowej,łatwość instalacji i demontażu). Gdy tego typu urządzenia pracują w całym zakresie częstotliwości są mało skuteczne albo ich efektywny zasięg nie przekracza paru metrów. Mogą za to skutecznie pracować w kilku krytycznych pasmach zakresu, w których z największym prawdopodobieństwem mogą działać radiowe urządzenia odpalające. Zasadniczym wymaganiem dla tego typu systemów zakłócających jest możliwość łatwego i szybkiego ustawienia zakłócanych pasm zakresu i „okien” komunikacyjnych dla własnych środków łączności. Wykorzystanie tego typu urządzeń wymaga ścisłej współpracy ze służbami wywiadowczymi oraz pododdziałami rozpoznawczymi. To zaś wymusza prowadzenie rozpoznania radiowego w wytypowanych jako niebezpieczne rejonach, tworzenie specjalistycznych baz danych z informacjami o wykorzystywanych przez przeciwnika pasmach zakresu radiowego, w których najczęściej odnotowywano użycie radiowych urządzeń odpalających, ich typach, modulacji ich pracy, długości kodów odpalających itp.
Pełna wersja artykułu w magazynie NTW 9/2010