USS Arkansas (BB-33). Najstarszy amerykański pancernik II wojny światowej

Grzegorz Nowak

Pośród wszystkich amerykańskich pancerników z lat II wojny światowej najbardziej znane są te, które zostały zbudowane tuż przed wybuchem wojny na Pacyfiku, bądź były wprowadzone do służby już w czasie jej trwania. Mniej znane są starsze pancerniki, a najmniej znanym okrętem tej klasy był w US Navy najstarszy wiekiem jedynak, stary pancernik USS Arkansas (BB-33), należący do dwuokrętowego typu Wyoming. Wprawdzie prototypowy Wyoming (BB-32, później AG-17) przetrwał wojnę, jednak nie liczył się w niej jako pancernik, bowiem był jedynie szkolnym okrętem artyleryjskim. Arkansas natomiast nie tylko wziął udział w obu wojnach światowych, ale jeszcze dane mu było przetrwać II wojnę światową mimo udziału w licznych akcjach bojowych. Zakończył swój morski żywot dopiero na atolu Bikini w czasie amerykańskich testów z bronią jądrową.

Z początkiem XX wieku morski wyścig zbrojeń nabrał niebywałego rozpędu, stało się to szczególnie widoczne po 1906 roku, kiedy Wielka Brytania wprowadziła do służby pierwszy okręt liniowy uzbrojony w armaty artylerii głównej jednakowego kalibru 305 mm. Wiele nowatorskich rozwiązań zastosowanych na HMS Dreadnought, a także jego zaskakująco dobre parametry techniczne zmusiły konstruktorów innych flot świata do zupełnie nowego podejścia w dziedzinie projektowania i budowy okrętów liniowych. Choć nie do końca było to prawdą, brytyjska kampania reklamowa związana z Dreadnoughtem sprawiła, iż na całym świecie zapanowało powszechne przekonanie o tym, że oto w jednej chwili wszystkie starsze okręty stały się archaicznym przeżytkiem morskiej techniki wojennej.

Amerykańska marynarka wojenna nie była jeszcze wówczas potęgą morską porównywalną z Royal Navy, niemniej wszystko wskazywało na to, że jej aspiracje są jednoznaczne. Dla Amerykanów wielką przeszkodą w morskim wyścigu zbrojeń okazał się bardzo nieefektywny system zatwierdzania projektów oraz fatalna organizacja budowy nowych okrętów.

Pełna wersja artykułu w magazynie TW Historia nr specjalny 5/2019