W obronie lądowych konwojów
Amerykańskie gun trucki 8. Grupy Transportowej w Wietnamie
Michał Buslik
W czasie wojny wietnamskiej na każdego amerykańskiego żołnierza „w polu” przypadało nawet sześciu żołnierzy jednostek wsparcia logistycznego. Byli oni niezbędni do sprawnego funkcjonowania amerykańskiej machiny wojennej potrzebującej ogromnych ilości amunicji, żywności i materiałów pędnych, koniecznych do zaopatrzenia walczących na Półwyspie Indochińskim oddziałów frontowych. Fakt ten nie umknął uwadze przeciwnika, który w swoich działaniach przywiązywał dużą wagę do operacji mających ograniczyć ilości zaopatrzenia docierającego – przede wszystkim drogą lądową – do amerykańskich jednostek bojowych. We wrześniu 1967 r. Wietkong i Wietnamska Armia Ludowa podjęły kampanię mającą na celu przerwanie linii komunikacyjnych przebiegających wzdłuż tak zwanej Drogi 19, głównego amerykańskiego szlaku zaopatrzeniowego wiodącego od wybrzeża do Wyżyn Centralnych, i zniszczenie 8. Grupy Transportowej zajmującej się transportem zaopatrzenia oraz amunicji do oddziałów operujących w rejonie Pleiku i An Khe.
8. Grupa Transportowa
Jednostka została sformowana 9 grudnia 1943 r. w Fort Lawton w stanie Waszyngton i w czasie II wojny światowej brała udział w działaniach w północnej Francji oraz Niemczech. W latach 50. wykonywała ona zadania logistyczne na rzecz jednostek amerykańskich stacjonujących w Niemczech. W kolejnej dekadzie 8. Grupa Transportowa (dalej GT) bazowała w Fort Lewis w stanie Waszyngton. W czerwcu 1966 r. otrzymała rozkaz dyslokacji do Republiki Wietnamu, gdzie przybyła 19 października. Po podporządkowaniu 5. Dowództwu Transportowemu grupa została skierowana do Qui Nhon.
Należy podkreślić, że obok 8. GT zadania związane z lądowym transportem zaopatrzenia dla wojsk amerykańskich wykonywały również grupy transportowe: 48. i 500. Tym niemniej, z uwagi na rozwój sytuacji operacyjnej, poglądy dowództw poszczególnych związków taktycznych na kwestie doktrynalne i wreszcie charakter misji transportowych (podczas działań w Wietnamie Południowym wykonywano tak zwane line houl – misje długodystansowe oraz local houl – lokalne misje transportowe na terenie dużych baz lub blisko położonych posterunków), powstanie oraz rozwój uzbrojonych i opancerzonych pojazdów ciężarowych klasy gun truck są ściśle związane właśnie z 8. GT. W pozostałych dwóch jednostkach ich wykorzystywanie odbywało się na znacznie mniejszą skalę lub, jak w przypadku 48. GT, w praktyce nie miało miejsca. Dowództwo tego związku taktycznego trwało na stanowisku, że za ochronę konwojów, zgodnie z „konwencjonalną” doktryną, jest odpowiedzialny dowódca obszaru. Tego podejścia do kwestii ochrony konwojów nie zmieniła nawet zasadzka z 25 sierpnia 1968 r., kiedy to w ataku na konwój z Sajgonu do Tay Ninh strona amerykańska poniosła straty: 30 zabitych, 45 rannych i 2 jeńców. Swoje własne gun trucki (bazujące głównie na ciężarówkach- wywrotkach 5 t M51) miały natomiast bataliony inżynieryjne.
W czasie stacjonowania w Republice Wietnamu w skład 8. GT wchodziły trzy bataliony pojazdów ciężarowych: 27., 54. i 124. Każdy z nich składał się z dowództwa i 4–5 kompanii transportowych. Poszczególne kompanie były oznaczone jako kompanie lekkie (wykorzystujące głównie 2,5-tonowe ciężarówki M35 i 5-tonowe M54) bądź średnie (5-tonowe ciężarówki M54 i 5-tonowe ciągniki siodłowe M52, te ostatnie współpracujące przede wszystkim z 12-tonowymi naczepami ładunkowymi M127, cysternami M131 o pojemności 5 tys. galonów oraz naczepami- chłodniami M349 o ładowności 7,5 t). Typowa kompania transportowa składała się z dowództwa, plutonu zabezpieczenia i trzech plutonów transportowych; pluton był z kolei podzielony na dwie drużyny, każda z nich dysponowała 10 ciężarówkami. Typowy stan etatowy kompanii transportowej wynosił 220 ludzi i 60–65 ciężarówek oraz 5 lekkich, ćwierćtonowych pojazdów terenowych M151A1 MUTT (ang. Military Utility Tactical Truck). Oprócz wymienionych wyżej pojazdów, stanowiących podstawowy sprzęt jednostek transportowych, w mniejszej liczbie wykorzystywano także inne. W szczególności były to: ciężarówki terenowe Dodge M37B1 o ładowności 0,75 t, 2,5-tonowe ciężarówki-cysterny M49, 10-tonowe ciągniki siodłowe M123, 10-tonowe ciężarówki M125 i 5-tonowe wozy ewakuacji technicznej M543.
„Konie robocze” – pojazdy M35 i M54 Bez wątpienia główną rolę w parku samochodowym amerykańskich jednostek transportowych podczas wojny wietnamskiej odgrywały ciężarówki rodziny M35 i M54 – nie inaczej było w przypadku 8. GT. Jeśli chodzi o ciężarówki 2,5-tonowe 6 x 6 M35, były to pojazdy w wersjach M35A1 i M35A2. Produkcja tych pojazdów, wytwarzanych początkowo przez firmę REO Motor Car Company, a następnie także Kaiser Jeep Corporation i AM General, rozpoczęła się w 1950 r. i trwała aż do 1971 r. Ciężarówki te o ładowności 2,5 t (w anglojęzycznym żargonie wojskowym zwane popularnie deuce-and-a-half) z racji swojego rozpowszechnienia, dużej liczby odmian zabudowy i bardzo dobrych walorów użytkowych (między innymi doskonałej mobilności w trudnym terenie i dużej wytrzymałości – na drogach utwardzonych praktyczna ładowność pojazdów wzrastała do 5 t) uzyskały wręcz „kultowy” status, gdy chodzi o amerykańską logistykę wojskową.
Pojazdy M35 wczesnych serii produkcyjnych były napędzane 6-cylindrowym, rzędowym silnikiem gaźnikowym REO/Continental OA 331 o mocy 127 KM, współpracującym z 5-stopniową mechaniczną skrzynią biegów. W latach 60. do produkcji seryjnej weszła wersja A1, napędzana wielopaliwowym turbodoładowanym silnikiem wysokoprężnym Continental LDS-427-2 o mocy 140 KM. Kolejna wersja produkcyjna – M35A2 – praktycznie nie różniła się z zewnątrz od swojego poprzednika, otrzymała natomiast nowszy silnik, także wielopaliwowy, tej samej rodziny, o mocy 135 KM, Continental (względnie Hercules lub White) LDT-465-1D. Pojazd w wersji ze skrzynią ładunkową mógł przewozić do 18 żołnierzy, a jego zasięg drogowy wynosił 650 km. Standardowe uzbrojenie stanowił pojedynczy 12,7 mm wkm M2 zamontowany na obrotnicy na stanowisku umieszczonym obok kierowcy.
Pełna wersja artykułu w magazynie Poligon 1-2015