Wierność kontra wytrwałość – amerykańscy i chińscy marines

Marek Dąbrowski

Współczesna piechota morska to specyficzny i elitarny rodzaj formacji, wykonujący najczęściej dużo szerszy wachlarz zadań niż to wynika z samej jej nazwy. Koszty utrzymania piechoty morskiej (marines) są przy tym również wysokie, ale jednak wiele państw decyduje się na posiadanie takich oddziałów. Same możliwości poszczególnych korpusów są także różne, a jedynie Stany Zjednoczone mają mocno rozbudowany ten rodzaj sił zbrojnych, który wespół z marynarką wojenną jest zdolny do globalnej projekcji siły. Jednak stosunkowo szybko w ślad za Amerykanami podążają Chińczycy, próbujący im stopniowo dorównywać.

Korpus Piechoty Morskiej Stanów Zjednoczonych (US Marine Corps, USMC) liczy sobie już ponad 225 lat i w zasadzie to on kreuje kierunki rozwoju różnych morskich formacji desantowych na całym świecie. USMC zakłada, że siły takie powinny być zdolne do prowadzenia połączonych operacji, charakteryzujących się wysoką skalą manewrowości i szybkością działania. Dlatego i w przeszłości oraz obecnie marines ściśle współpracują z US Navy, przy czym należy podkreślić, że planowanie skoordynowanych działań desantowych jest zadaniem niezwykle trudnym i wymaga specjalnego przygotowania oraz wielu ćwiczeń zgrywających.

Marynarka Wojenna ma za zadanie zapewnić osłonę powietrzną i przeciwrakietową oraz wsparcie artyleryjsko-rakietowe siłom desantowym. Z kolei nowa formacja piechoty morskiej – Littoral Combat Group – służy do lepszego dostosowanie taktyki i formy działania do warunków współczesnego konfliktu zbrojnego. W Stanach Zjednoczonych oprócz wprowadzenia nowych systemów prowadzenia walki i wsparcia działań amfibijnych zakłada się również zwiększone wykorzystanie różnej klasy robotów, automatyzację procesu dowodzenia i planowania misji, czy efektywniejszego rażenia wybranych celów. Do tego dochodzi propozycja zupełnie nowego sposobu prowadzenia działań w strefie przybrzeżnej, połączona z utrzymaniem tych tradycyjnych i sprawdzonych umiejętności operacyjnych.

Kierunki dalszego rozwoju USMC zostały przedstawione w dokumencie Vision and Strategy 2025. Zakłada się przede wszystkim pozyskanie nowych systemów walki i wsparcia działań oraz uzyskanie nowych zdolności, aby szybko reagować na zmieniającą się sytuację. Marines po zakończeniu działań asymetrycznych powracają do realizacji swojego głównego zadania, czyli prowadzenia operacji desantowych w różnej skali. Ważnym zagadnieniem jest odtworzenie zdolności w zakresie prowadzenia walki radioelektronicznej, w tym w obszarze cyberprzestrzeni czy skutecznego wsparcia artyleryjskiego i rakietowego na różnych zasięgach z dużą precyzją. Ponadto należy usprawnić zdolności w zakresie logistycznego wsparcia prowadzonych operacji, zapewnić większą ochronę żołnierzom i dostosować się do specyfiki działań obszaru anti-access/area-denial (A2/AD). USMC zawraca też uwagę na zastosowanie sztucznej inteligencji i rzeczywistości rozszerzonej w procesie realizacji zadań militarnych i szkolenia wojsk.

Drugim co do wielkości i samych możliwości na świecie jest Korpus Piechoty Morskiej Chińskiej Armii Ludowo-Wyzwoleńczej (KPMCALW). Obecnie wzmacnia on swoje zdolności prowadzenia operacji amfibijnych oraz znacznie się rozbudowuje. Dla Pekinu ma to znaczenie zarówno ambicjonalne, jak i praktyczne, ponieważ piechota morska z jednej strony traktowana jest jako element sił ofensywnych (ich projekcji), a z drugiej, podobnie jak USMC, stanowi dla rządu użyteczne narzędzie wspierania własnej polityki, również poprzez uczestnictwo w misjach „zapalnych”, humanitarnych, pokojowych, antypirackich czy antyterrorystycznych. Dla samego zaś społeczeństwa chińskiego z każdym rokiem ich korpus piechoty morskiej staje się powodem do większej dumy i przydatnym do zapewnienia bezpieczeństwa na świecie.

Przygotowanie i rozbudowa możliwości piechoty morskiej Chin podporządkowane jest przede wszystkim zachowaniu pełnej niezależności i utrzymaniu stanu posiadania oraz realizacją długofalowej polityki związanej z roszczeniami co do spornych obszarów na Morzu Południowochińskim, odzyskaniem Tajwanu, czy chociażby pozytywnym rozstrzygnięciem konfliktu z Japonią o wyspy Senkaku. Ale równolegle potrzebna jest odpowiednia formacja, aby realizować własne interesy w odległych obszarach, jak np. w obszarach podbiegunowych czy w Afryce i też z czasem kolejne jeszcze „ambitniejsze” zamierzenia.

Założenia taktyczno-operacyjne działań desantowych

Główne zadania piechoty morskiej realizowane w wielu krajach koncentrują się na utrzymaniu odpowiedniego potencjału desantowego oraz wysokiego stopnia współdziałania z innymi rodzajami wojsk, w tym głównie z (jak to już wyżej wspomniano na przykładzie USMC i KPMCALW) marynarką wojenną, zapewniającą niezbędne środki do transportu marines, czy siłami powietrznymi. Ponadto, siły takie w czołowych potęgach militarnych na świecie są przeznaczone do utrzymania i ochrony wysuniętych baz morskich. Nieco ubocznym zadaniem formacji desantowych jest też udział w operacjach stabilizacyjnych, pokojowych czy antyterrorystycznych.

Pełna wersja artykułu w magazynie NTW 7/2019