Wizz Air – 10 lat na rynku
Jerzy Liwiński
Wizz Air – 10 lat na rynku
Dziesięć lat temu 19 maja 2004 r. samolot Airbus A320 rejsem z Katowic do Londynu- Luton, zainaugurował działalność niskokosztowej linii lotniczej Wizz Air. Przez ten okres ponad 69 mln pasażerów bezpiecznie dotarło do obranego celu, z czego 39 mln na trasach z/do Polski. Na krajowym rynku loty odbywają się z ośmiu lotnisk, a na pięciu z nich linia posiada swoje bazy operacyjne. Dzięki niskim cenom biletów i wysokiej jakości usług Wizz Air cieszy się wysokim zaufaniem. Od kilku lat jest liderem plebiscytu portalu internetowego pasażer.com w kategorii „Najlepszej linii niskokosztowej” na polskim rynku.
Przystąpienie Polski do Unii Europejskiej w maju 2004 r. umożliwiło swobodną konkurencję na rynku przewozów lotniczych (tzw. trzeci pakiet liberalizacyjny dawał takie prawo każdemu przewoźnikowi wspólnotowemu). Siatka połączeń została poszerzona o kierunki realizowane przez przewoźników niskokosztowych LCC (Low Cost Carriers). W pierwszym roku działalności przewoźnicy LCC byli obsługiwani w siedmiu portach lotniczych, w których odprawiono 1,1 mln pasażerów (11,9% ruchu ogółem). W latach następnych do obsługi linii niskokosztowych dołączały kolejne porty, a liczba pasażerów corocznie wzrastała: 2005 r. – 3,2 mln (31% ruchu), 2006 r. – 6,5 mln (46%), 2010 r. – 8,9 mln (52%), a w 2013 r. – 11,9 mln (54%). Do największych tanich linii operujących na krajowym rynku należą: irlandzki Ryanair, węgierski Wizz Air, brytyjski easyJet i Norwegian.
Wizz Air (W6) lider w Europie Środkowo-Wschodniej Od kilku lat największym przewoźnikiem niskokosztowym w Europie Środkowo-Wschodniej są węgierskie linie lotnicze Wizz Air. O ich powstaniu zadecydowało w czerwcu 2003 r. sześć osób pod przewodnictwem Józsefa Váradiego (z inicjatywy prywatnej amerykańskiej firmy Indigo Partners, specjalizującej się w inwestycjach transportowych). Osoby te miały bogate doświadczenie w branży lotniczej i szczyciły się licznymi sukcesami zawodowymi. We wrześniu 2003 r. linia została zarejestrowana jako Wizz Air (kod ICAO – WZZ, kod IATA – W6). Nadrzędnym założeniem działalności przewozowej było stworzenie takiej polityki cenowej, aby każdego mieszkańca tego regionu było stać na podróż samolotem. Przyjęty i realizowany model usługi oznaczał: podróżowanie bez papierowego biletu (internetowy kod rezerwacji), korzystanie z mniej uczęszczanych lotnisk (mniejsze opłaty lotniskowe), samolot w konfiguracji jednoklasowej (większa liczba sprzedanych miejsc) oraz przekąski i napoje serwowane za dodatkową opłatą.
Swoją działalność linie Wizz Air zainaugurowały w maju 2004 r., otwierając pierwszą bazę operacyjną w Katowicach, a miesiąc później w Budapeszcie. Pierwszy lot komercyjny odbył się 19 maja 2004 r. z Katowic do Londynu, a jednym z pasażerów był ich założyciel József Váradi. W pierwszym roku działalności przewoźnik dysponował flotą sześciu samolotów A320, które z dwóch baz operacyjnych wykonywały loty na 18 trasach. Samolotami można było wówczas polecieć do: Londynu, Barcelony, Mediolanu, Rzymu, Paryża, Dortmundu, Sztokholmu i Aten. W ciągu kilku miesięcy przewieziono 700 tys. pasażerów, z tego 340 tys. na polskich trasach.
Kolejne lata to sukcesywne powiększanie floty, rozwój baz operacyjnych i siatki połączeń, co skutkowało wzrostem liczby przewożonych pasażerów. W poszczególnych latach działalność W6 przedstawiała się następująco:
- 2005 r. – przewoźnik wszedł na rynek bułgarski otwierając bazę operacyjną w Sofii i drugą w Polsce w Warszawie. Flota wzrosła do 7 samolotów, zatrudnienie 320 osób, siatka połączeń liczyła 33 trasy, a liczba przewiezionych pasażerów wyniosła 1,9 mln;
- 2006 r. – zostaje uruchomiona baza operacyjna w Gdańsku, flota liczyła 9 samolotów, zatrudnienie 440 osób. Nastąpił dalszy rozwój siatki połączeń, która liczyła 59 tras (5 baz), a liczba pasażerów wyniosła 2,8 mln, z tego ponad dwa miliony na rynku polskim;
- 2007 r. – przewoźnik wszedł na rynek rumuński otwierając bazę operacyjną w Budapeszcie. Flota wzrosła do 13 samolotów, a zatrudnienie do 500 osób. Siatka połączeń powiększyła się do 85 tras, a liczba przewiezionych pasażerów wyniosła 4,2 mln;
- 2008 r. – powstają cztery bazy operacyjne, w tym dwie w Rumunii, w Poznaniu i na nowym rynku ukraińskim w Kijowie. Powstaje siostrzana linia Wizz Air Ukraine, kody: ICAO – WAU, ICAO – WU. Flota powiększyła się do 20 samolotów, a zatrudnienie wynosiło 800 osób. Realizowana siatka połączeń ma 120 tras (10 baz), a liczba przewiezionych pasażerów wyniosła 5,9 mln;
- 2009 r. – przewoźnik wszedł na rynek czeski otwierając bazę operacyjną w Pradze. Flota wzrosła do 28 samolotów, zatrudnienie 1000 osób, siatka połączeń 150 tras, a liczba pasażerów – 7,8 mln;
- 2010 r. – zostaje uruchomiona baza operacyjna we Wrocławiu, flota liczy 34 samoloty, zatrudnienie 1300 osób. Przewoźnik obsługuje 180 tras z 12 baz operacyjnych, liczba przewiezionych pasażerów – 9,6 mln;
- 2011 r. – przewoźnik wszedł na rynek serbski i litewski otwierając bazy operacyjne w Belgradzie i Wilnie. Flota wzrosła do 37 samolotów, a zatrudnienie wynosiło 1500 osób. Siatka połączeń powiększyła się do 200 tras, liczba przewiezionych pasażerów – 10,7 mln;
- 2012 r. – przewoźnik wszedł na rynek macedoński otwierając bazę operacyjną w Skopie. Flota liczy 39 samolotów, zatrudnienie 1600 osób. W6 obsługiwał 250 tras z 16 baz operacyjnych, liczba przewiezionych pasażerów – 12 mln;
- 2013 r. – flota przewoźnika wzrosła do 45 samolotów, a zatrudnienie do 1700 osób. Nastąpił dalszy rozwój siatki połączeń, która na koniec roku liczyła 300 tras, łączących 96 portów lotniczych w 35 krajach. Liczba przewiezionych pasażerów wyniosła 13,5 mln (wykonano 80 tys. rejsów, a współczynnik wykorzystania miejsc lead factors – 85,7%).
Na początku 2014 r. Wizz Air wykonywał loty z 16 baz operacyjnych w tym: pięć w Polsce (Gdańsk, Poznań, Katowice, Warszawa i Wrocław), cztery w Rumunii (Bukareszt, Kluż-Napoka, Targu Mures i Timisoara) oraz po jednej na Węgrzech (Budapeszt), w Bułgarii (Sofia), na Litwie (Wilno), w Serbii (Belgrad), Czechach (Praga), na Ukrainie (Kijów) i w Macedonii (Skopie). Realizując ambitne plany rozwoju przewoźnik planował także uruchomienie w sezonie letnim bieżącego roku kolejnej ukraińskiej bazy na lotnisku we Lwowie. Od 30 kwietnia miał tam bazować jeden A320 i obsługiwać sześć nowych tras. W ostatniej chwili (16 kwietnia) W6 tymczasowo zawiesił uruchomienia bazy, a także część połączeń realizowanych na rynku ukraińskim.
Wizz Air jest członkiem sojuszu ELFAA (Zrzeszenie Europejskich Przewoźników Niskokosztowych).
Pełna wersja artykułu w magazynie Lotnictwo 7/2014