Wojna powietrzna nad frontem zachodnim we wrześniu 1939 r.
Szymon Tetera
W trzecim dniu agresji niemieckiej na Polskę, realizując deklaracje sojusznicze wobec naszego kraju, Wielka Brytania i Francja wypowiedziały wojnę III Rzeszy. Wbrew jednak oczekiwaniom strony polskiej, wrześniowe działania na froncie zachodnim przybrały niemrawy charakter, dając początek tzw. „Dziwnej Wojnie”. Niemniej jednak, w pierwszym miesiącu konfliktu doszło na zachodzie do sporej liczby starć w powietrzu.
Siły Luftwaffe na Zachodzie
W chwili wybuchu wojny, jednostki Luftwaffe były zorganizowane w ramach czterech Luftflotten (flot powietrznych). Luftflotte 1 i 4 zostały skierowane do działań przeciwko Polsce, natomiast Luftflotte 2 i 3 pozostały na zachodzie na wypadek interwencji sił francuskich i brytyjskich. Luftflotte 2, wraz z jednostkami lotnictwa morskiego, osłaniała rejon Morza Północnego, natomiast Luftflotte 3 – granicę francusko-niemiecką. Przed atakiem na Polskę, Luftflotte 2 przekazała do Luftflotte pułk bombowy KG 27 oraz eskadry 2./KG 54 i 5./KG 28, natomiast do Luftflotte 4 Stab, I i II/KG 55. Z wyjątkiem jednej gruppe (dywizjonu) Stukasów – III/StG 51 z Luftflotte 3, w ataku na Polskę uczestniczyły wszystkie dostępne jednostki bombowców nurkujących Junkers Ju 87, samolotów niszczycielskich Messerschmitt Bf 110 oraz samolotów transportowych Ju 52/3m.
Na froncie zachodnim pozostawiono duże siły myśliwców jednosilnikowych, łącznie 600 maszyn, z których 587 było w gotowości bojowej. Stanowiło to aż 56,5% całkowitych sił myśliwców jednosilnikowych Luftwaffe, jednak spośród piętnastu pozostawionych na zachodzie gruppen latających na Bf 109, siedem wyposażonych było w starsze Bf 109D, a dwie staffeln (eskadry) wyekwipowane były w 33 samoloty myśliwskie Arado Ar 68. Główną siłę uderzeniową stanowiło 274 dwusilnikowych bombowców, co stanowiło 30,5% wszystkich takich maszyn, znajdujących się w jednostkach operacyjnych Luftwaffe. Wchodziły one w skład siedmiu gruppen latających na He 111, ponadto dysponowano jedną staffel, latającą na najnowszych Ju 88A-1. Oprócz tego Luftwaffe pozostawiła na zachodzie 136 samolotów dalekiego rozpoznania, znajdujących się głownie na stanie ośmiu eskadr wyposażonych w samoloty Dornier Do 17P i jednej na He 111H. Liczące 95 samolotów lotnictwo bliskiego rozpoznania, zorganizowane było w siedem eskadr na Hs 126 i jedną na He 46. Do operacji nad obszarami morskimi przeznaczono jedenaście samodzielnych eskadr, dysponujących łącznie 133 maszynami. Pięć z nich latało na Do 18, trzy na He 59, dwie na He 60 i jedna na najnowszych He 115. W sumie, łącznie z dwunastoma samolotami transportowymi, było to 1284 maszyn, podczas gdy przeciwko Polsce użyto 2726 samolotów, wliczając w to 533 samoloty transportowe i trzy gruppen na Bf 109E (137 maszyn), pozostawione przez Luftflotte 1 do osłony wschodnich rejonów Niemiec.
Lotnictwo francuskie
Francuskie lotnictwo wojskowe – Armée de l’Air, dysponowało w momencie wybuchu wojny we Francji i północno-zachodniej Afryce ponad 3600 samolotami, z których blisko 1400 to samoloty znajdujące się w pierwszoliniowych jednostkach bojowych.
Lotnictwo myśliwskie dysponowało 439 jednosilnikowymi samolotami myśliwskimi i 68 dwusilnikowymi, skoncentrowanymi w 22 dywizjonach (Groupe de Chasse, w każdym etatowo 26 samolotów), wchodzących w skład 10 grup lotniczych (Escadre de Chasse). Najliczniej reprezentowanym typem był Morane-Saulnier MS.406, który stanowił wyposażenie 12 dywizjonów myśliwskich. Najbardziej wartościowym samolotem był jednak amerykański Curtiss H-75A-1, stanowiący wyposażenie dwóch dywizjonów 5. Grupy Myśliwskiej, podczas gdy zorganizowana w podobny sposób 4. Grupa była właśnie przezbrajana w te maszyny. Pozostałe trzy dywizjony uzbrojone były w przestarzałe samoloty myśliwskie Dewoitine D.510. W całkowicie przestarzały sprzęt (samoloty Dewoitine D.501, D.510, D.371 oraz Nieuport NiD 622 i NiD 629) wyposażonych było osiem eskadr obrony powietrznej kraju. Ponadto dysponowano dwudywizjonową (w każdej etatowo 20 maszyn) grupą nocnych myśliwców, wyposażoną w dwusilnikowe Potezy 631.
Pełna wersja artykułu w magazynie TW Historia 5/2015