Wojna powietrzna nad Ukrainą. 24 lipca–23 sierpnia 2022

Marcin Strembski

W obliczu silnego oporu wojsk ukraińskich oraz na skutek wyczerpania sił własnych wojska rosyjskie poczyniły w szóstym miesiącu wojny tylko symboliczne postępy. Zastój na froncie był widoczny dla rosyjskiego społeczeństwa do tego stopnia, że 24 sierpnia minister Siergiej Szojgu poczuł się w obowiązku wydać komunikat, że „rosyjska armia celowo spowolniła postępy w celu zmniejszenia ofiar cywilnych”. Tego rodzaju oświadczenie przywodzi na myśl podobne tłumaczenia publikowane przez MO FR podczas wycofywania się wojsk rosyjskich spod Kijowa oraz po ewakuacji garnizonu z okupowanej Wyspy Węży. Wówczas do wykonania gestów „dobrej woli” stronę rosyjską skłaniał zmasowany ogień rakietowy i artyleryjski Sił Zbrojnych Ukrainy. W ostatnich tygodniach argumenty tego rodzaju stały się dla Rosjan jeszcze bardziej dokuczliwe za sprawą ukraińskiego lotnictwa, które dzięki zachodniej technologii podjęło się zadania lokalnego obezwładnienia rosyjskiej obrony przeciwlotniczej i przeciwrakietowej, przez co jeszcze większa liczba pocisków z wyrzutni HIMARS zaczęła dosięgać celów na bezpośrednich tyłach wojsk Federacji Rosyjskiej. Ponadto na przełomie lipca i sierpnia ukraińskie uderzenia objęły zupełnie nowy kierunek operacyjny – rozpoczęto ataki na obiekty położone na okupowanym Krymie.

24 lipca

Według danych Ministerstwa Obrony FR 24 lipca miało dojść do uderzenia rosyjskich Sił Powietrznych na skład amunicji w pobliżu osiedla Lubimówka w obwodzie dniepropietrowskim, w którym podobno zniszczono ponad sto pocisków dla systemu HIMARS.

Siły Powietrzne SZU poinformowały, że 24 lipca ich oddziały obrony powietrznej zestrzeliły wszystkie cztery pociski manewrujące Kalibr wystrzelone w kierunku obwodu chmielnickiego z rejonu Morza Czarnego. Trzy z nich strąciły oddziały podległe Dowództwu Operacyjnemu „Zachód”, jeden zaś DO „Południe”. W ciągu dnia ukraińskie samoloty uderzeniowe przeprowadziły do dziesięciu grupowych nalotów na oddziały wroga na południu i wschodzie kraju. Trafione zostały trzy punkty oporu, grupa opancerzonych wozów bojowych i siła żywa. Ponadto zniszczeniu miały ulec dwa rosyjskie systemy przeciwlotnicze i pięć bezzałogowców. Żołnierze z 25. Samodzielnej Brygady Powietrznodesantowej za pomocą przenośnego przeciwlotniczego zestawu rakietowego (PPZR) Igła strącili na zachód od Iziumu rosyjski samolot szturmowy Su-25.

25 lipca

W tym dniu uderzenia wystrzeliwanych z powietrza pocisków manewrujących WKS skierowano w miejsce tymczasowego stacjonowania zagranicznych ochotników w rejonie miejscowości Konstantinówka w obwodzie donieckim. Za pomocą tej samej broni ostrzelano stanowiska artylerii 59. Brygady Zmechanizowanej. Rosyjskie lotnictwo operacyjno-taktyczne i wojska rakietowe zaatakowały stanowiska bojowe 72. Brygady Zmechanizowanej, osiem stanowisk dowodzenia różnych szczebli, osiem składów broni, wyrzutnię przeciwlotniczego systemu Osa-AKM w miejscowości Bereznegowatoje w obwodzie mikołajowskim, a także radar kontrbateryjny AN/TPQ-37 produkcji USA. W ciągu dnia rosyjskie systemy OPL zestrzeliły dwa ukraińskie BSP.

Sztab Generalny SZU poinformował, że żołnierze 25. Samodzielnej Brygady Powietrznodesantowej strącili na zachód od Iziumu śmigłowiec szturmowy Ka-52. Zestrzelenia ponownie dokonano za pomocą PPZR Igła. Z kolei jednostka rakietowej OPL miała zestrzelić rosyjski samolot szturmowy Su-25. Ponadto łupem Ukraińców padł system obrony powietrznej oraz trzy BSP.

Tego dnia Niemcy rozpoczęły dostawy na Ukrainę wozów przeciwlotniczych Gepard. Jako pierwsze przybyły trzy pojazdy. W połowie lipca Berlin opublikował oficjalną listę uzbrojenia planowanego do przekazania SZU, na której znalazło się ogółem 30 artyleryjskich systemów obrony powietrznej Gepard.

26 lipca

Pociski manewrujące rosyjskich WKS spadły na teren byłej fabryki wyrobów żelbetowych w mieście Mikołajów, gdzie zlokalizowano tymczasowe miejsce zakwaterowania personelu z 28. Brygady Zmechanizowanej i 79. Brygady Szturmowej SZU. Samoloty rosyjskiego lotnictwa operacyjno-taktycznego i wojska rakietowe zaatakowały cztery stanowiska dowodzenia i obserwacyjne, osiem składów amunicji oraz 142 miejsca nagromadzenia siły żywej i sprzętu wojskowego.

Operatorzy rosyjskich systemów OPL przypisali sobie zestrzelenie w pobliżu wsi Barmaszowo w obwodzie mikołajowskim ukraińskiego śmigłowca Mi-8. W ciągu dnia zniszczonych miało zostać dziewięć BSP. Przechwycono 10 pocisków z wieloprowadnicowych systemów rakietowych typu Wilcha i HIMARS.

Sztab Generalny SZU poinformował o zniszczeniu przez systemy OPL jednego rosyjskiego śmigłowca i czterech BSP. Po stronie ukraińskiej poległ major Ołeksandr Kukurba, szef rozpoznania 299. Brygady Lotnictwa Taktycznego, latającej na samolotach szturmowych Su-25.

27 lipca

Według ujawnionych tego dnia danych ukraińskich miało dojść do omyłkowego ataku formacji trzech śmigłowców bojowych Ka-52 na rosyjskie pozycje w obwodzie chersońskim. W rezultacie rosyjska OPL miała zostać zmuszona do zestrzelenia jednej z tych maszyn. Ukraińcy donieśli również o zestrzeleniu własnymi siłami trzech BSP, w tym jednego Forposta.

28 lipca

Rosyjskie siły zbrojne dokonały zmasowanego ataku morską, powietrzną i lądową bronią rakietową dalekiego zasięgu na rezerwy SZU w obwodach kijowskim i czernihowskim. Uderzenie dotknęło w szczególności 30. i 57. Brygadę Zmechanizowaną. Wieczorem 28 lipca na stacji w Krasnoarmiejsku lotniczą bronią precyzyjną zaatakowano pociąg wiozący batalion szturmowy z elitarnej 1. Samodzielnej Brygady Prezydenta Ukrainy.

Rosyjskie lotnictwo operacyjno-taktyczne i armijne, wraz z wojskami rakietowymi, miały przyczynić się do zniszczenia wyrzutni taktycznego systemu rakietowego Toczka-U, magazynu broni, a także personelu i sprzętu wojskowego w 275 rejonach.

W okolicy Dergaczi w obwodzie charkowskim samolot Su-35S rosyjskich WKS miał zniszczyć wyrzutnię systemu przeciwlotniczego Tor-M1. Ponadto na terenie miejscowości Razdoliwka w obwodzie donieckim ukraiński samobieżny system przeciwlotniczy Buk-M1 miał zostać zniszczony przez samolot uderzeniowy Su-34. W ciągu dnia rosyjskie systemy OPL miały zestrzelić BSP. Ponadto zestrzelono 12 ukraińskich pocisków rakietowych oraz jeden pocisk balistyczny Toczka-U.

Siły ukraińskie mogły pochwalić się zestrzeleniem tylko dwóch rosyjskich BSP.

29 lipca

Rosyjskie WKS zaatakowały pociskami manewrującymi tymczasowy punkt rozmieszczenia ukraińskiego dywizjonu wieloprowadnicowych systemów rakietowych ze 110. Brygady Zmechanizowanej oraz miejsce zakwaterowania personelu z 14. Brygady Zmechanizowanej SZU. Rosyjskie samoloty operacyjno-taktyczne, siły rakietowe i artyleria uderzyły na osiem ukraińskich stanowisk dowodzenia, trzy magazyny broni, a także 256 zgrupowań sprzętu wojskowego.

W rejonie Krzywego Rogu piloci rosyjskich myśliwców zgłosili zestrzelenie ukraińskiego myśliwca. Ponadto na terenie miejscowości Nikiforowka miało dojść do zniszczenia kontrbateryjnej stacji radarowej AN/TPQ-36A, a na obszarze osiedla Nowoworontsowka w obwodzie chersońskim radaru kontrbateryjnego AN/TPQ-37. W ciągu dnia rosyjskie systemy OPL zestrzeliły 13 ukraińskich BSP oraz przechwyciły w powietrzu sześć pocisków rakietowych, a także dwa pociski balistyczne Toczka-U.

Ukraińska obrona powietrzna ponownie zdołała zestrzelić tylko dwa rosyjskie BSP.

30 lipca

Rosyjskie WKS odpaliły lotnicze pociski manewrujące przeciwko tymczasowym kwaterom ukraińskich żołnierzy z 72. Brygady Zmechanizowanej w obwodzie donieckim oraz formacji specjalnej „Kraken” na terenie Charkowa. Rosyjskie samoloty operacyjno-taktyczne i śmigłowce bojowe, wraz z wojskami rakietowymi, zbombardowały 13 ukraińskich stanowisk dowodzenia, cztery składy amunicji, a także 227 miejsc koncentracji siły żywej i sprzętu. W ciągu dnia rosyjskie systemy OPL zestrzeliły pięć ukraińskich BSP i 11 pocisków rakietowych.

Ukraińcy raportowali zestrzelenie jednego rosyjskiego samolotu nieustalonego typu i dwóch BSP.

Pełna wersja artykułu w magazynie Lotnictwo 9/2022