Wycofanie bombowców Suchoj Su-24 Fencer-C
Marek Furtak
1 września 2016 roku 43. Sewastopolski Samodzielny Mieszany Pułk Szurmowy Lotnictwa Morskiego Orderu Czerwonego Sztandardu oraz Orderu Kutuzowa III Klasy podporządkowany Morskiej Awiacji Wojenno-Morskoj Fłoty Rosyjskiej Federacji (MA WMF FR) w strukturach Floty Czarnomorskiej (FCz) ostatecznie wycofał z uzbrojenia bombowce frontowe Su-24. Z tej okazji dzień wcześniej, 31 sierpnia, z lotniska w Nowofiodorowce (Saki-3) na Krymie będącego macierzystą bazą 43. pułku lotnictwa morskiego do symbolicznego pożegnalnego lotu wystartował jeden z należących do jednostki bombowców taktycznych Su-24 izdielije 41.
Ostatni lot przed zgromadzoną na lotnisku publicznością odbył samolot Su-24 o numerze burtowym Biały 03, należący do 24 serii produkcyjnej, wyprodukowany w 1981 roku (nr rejestracyjny: RF-33775, nr fabryczny: 2415309). Maszyna pilotowana przez załogę w składzie: dowódca kpt. pil. Nikołaj Suszkow oraz maj. naw. Aleksander Bordunow, wykonała efektowny przelot nad płaszczyzną postojową oraz pasem startowym lotniska w Nowofiodorowce, machając przy tym skrzydłami. To z pozoru nieistotne wydarzenie ma niebagatelne historyczne znaczenie: otóż podległy rosyjskiej marynarce 43. omszap był ostatnią jednostką ze struktur WWS(WKS) oraz WMF Rosji, eksploatującą wczesnoseryjne bombowce taktyczne Su-24. W rezultacie po wycofaniu z MA WFM FR ostatnich „bombardirowszczyków” Su-24 (izdielije 41) w linii pozostały wyłącznie bombowce taktyczne Su-24M (izdielije 44) oraz ich wersje pochodne, w tym przede wszystkim rozpoznawcze Su-24MR (izdielije 48). Co ciekawe – egzemplarz wykonujący demonstracyjny przelot również nie był dobrany przypadkowo: dokładnie 35 lat temu, w sierpniu 1981 roku, został przyjęty do służby oraz przekazany do docelowej jednostki, w której miał służyć.
Bombowce frontowe Su-24 (izdielije 41) produkowano w latach 1972–1983 w Nowosybirsku w zakładach NAPO imienia W.P. Czkałowa (Zakład Lotniczy nr 153). Łącznie w 27 seriach produkcyjnych zostało zbudowanych 721 egzemplarzy. Samoloty w tej wersji były wówczas eksportowane, a przeznaczone wyłącznie dla ówczesnych radzieckich WWS oraz lotnictwa WMF (aczkolwiek po rozpadzie ZSRR wiele wczesnoseryjnych egzemplarzy Su-24 pozostało m.in. na Ukrainie). Pierwszą jednostką, która otrzymała nowe maszyny, był 63. Kerczeński Pułk Lotnictwa Bombowego Orderu Czerwonego Sztandaru podporządkowany strukturom 15. Armii Powietrznej ze sztabem w Czerniachowsku (Obwód Kaliningradzki). Pod koniec lat 70. rozpoczęto produkcję zmodyfikowanej odmiany Su-24M (izdielije 44), budowanej przez jakiś czas równolegle (!) z ostatnimi seriami Su-24. Tym niemniej w ciągu kolejnych dekad Su-24M stał się podstawowym samolotem uderzeniowym WWS Rosji.
Pełna wersja artykułu w magazynie Lotnictwo Nr Specjalny 17