Wojciech Holicki
Yarra - australijski Jervis Bay
Wśród oficerów brytyjskiej Royal Navy, którzy podczas II wojny światowej zostali pośmiertnie uhonorowani Krzyżem Wiktorii, najwyższym odznaczeniem za odwagę na polu walki, był kmdr Edward S. F. Fegen, dowódca krążownika pomocniczego Jervis Bay. 5 listopada 1940 roku okręt ten, eskortujący w pojedynkę (!) konwój HX‑84, stoczył nierówny bój z niemieckim „pancernikiem kieszonkowym” Admiral Scheer, dając statkom trochę czasu na rozproszenie się i oddalenie, dzięki czemu oprócz niego rajder zatopił tylko pięć spośród 38 statków. Niecałe półtora roku później wyczyn Fegena, w jeszcze bardziej beznadziejnej sytuacji, powtórzył Australijczyk, kpt. Robert W. Rankin, dowódca eskortowca Yarra, jednak – ku rozgoryczeniu wielu jego rodaków, którzy obwiniali o to brytyjskich i rodzimych biurokratów – jego męstwo zostało całkowicie przeoczone.
Robert William Rankin urodził się 3 czerwca 1907 roku w Cobar (stan Nowa Południowa Walia). Był jednym z trojga dzieci pary rodowitych Australijczyków; jego ojciec pracował jako urzędnik w biurze maklerskim. Robert uczył się w szkołach w Sydney, a w 1921 roku wstąpił do Royal Australian Naval College. „Oscar”, bo tak przezwali go koledzy, wyróżniał się jako gracz w rugby, był dowódcą swojego rocznika kadetów, a uczelnię ukończył z wyróżnieniami z matematyki i mechaniki. Po dwuletnim okresie służby na krążownikach lekkich Brisbane i Melbourne (czterokominowy, „pierwszy” typ Town), został w 1926 roku wysłany na dalszą naukę w Wielkiej Brytanii. W 1928 wrócił do Australii na pokładzie krążownika ciężkiego Canberra (typ County), który właśnie zasilił flotę jego kraju. W sierpniu 1929 roku awansował na porucznika. Po wybraniu specjalizacji, od 1934 do 1938 pływał na okręcie hydrograficznym Moresby, sporządzając mapy akwenów wokół Australii i Nowej Gwinei. W sierpniu 1937 roku został awansowany na kapitana. W tym czasie przełożeni wysoko oceniali jego kwalifikacje i pracowitość, jednak uznawali, że brak mu zdolności dowódczych. W marcu 1938 roku Rankin podjął służbę na należącym do typu Halcyon, nieuzbrojonym wtedy brytyjskim trałowcu Gleaner, który był wykorzystywany do prac hydrograficznych. Po dodatkowych kursach w ośrodku szkoleniowym w Portsmouth, w grudniu 1939 został zastępcą dowódcy okrętu warsztatowego Resource, który stacjonował na Malcie, a następnie we Freetown1. We wrześniu 1941 roku, z doskonałą oceną swojej służby, wrócił do Australii, otrzymując wkrótce potem zadanie sporządzenia map jednego z akwenów w pobliżu Sydney. Wkrótce potem otrzymał przydział na Yarrę.
Ciąg dalszy w numerze