Zanim przybyły Latające Tygrysy Chińskie lotnictwo myśliwskie w walce z Japończykami w okresie od listopada 1937 roku do października 1938 roku, cz.2
Jacek Pukropp
W marcu 1938 roku jednostki chińskie rozmieszczone zostały w trzech regionach, nazwanych Ruchomymi Zgrupowaniami Powietrznymi, a w razie potrzeby dywizjony zmieniały swoje miejsca stacjonowania. Dowództwo 1. Zgrupowania miało siedzibę w Nanchangu i obejmowało centralne prowincje Chin. Jego zadaniem było powstrzymanie marszu Japończyków w kierunku Hankou. Drugie Zgrupowanie, z siedzibą w Kantonie, obejmowało prowincje południowe, zagrożone atakiem od strony morza. Trzecie Zgrupowanie ochraniało tzw. czerwony szlak wiodący przez prowincje północno-zachodnie, którym docierały dostawy ze Związku Sowieckiego. Jego dowództwo stacjonowało w Xi'an.
W marcu przezbrajanie na I-15 bis w Xiangyangu zakończył 7. Chungtui, a siostrzany 8. Chungtui przeszkolił się na tych samych maszynach w Xi’an. Następnie jednostki te przeszły w Xiaogan dodatkowy kurs w atakach na cele naziemne, aby zapewnić wsparcie lotnicze wojskom toczącym walki o Tai’erzhuang (Taierchwang; Tai-er-chuang) i Zaozhuang w prowincji Shandong (Szantung). W marcu i kwietniu 3. Tatui bazująca w Xiaogan i 4. Tatui z Hankou, w łącznej liczbie ponad 40 I-15 bis, wykonywały długodystansowe loty w celu wsparcia oddziałów naziemnych toczących zażarte walki koło Tai’erzhuang, niedużego miasta na południu prowincji Shandong przy granicy z prowincją Jiangsu.
Również w marcu I-15 bis z 17. i 25. Chungtui skoncentrowano w Xi’an. 8 marca połączona grupa I-15 bis z tych dywizjonów wystartowała stąd, aby zaatakować Fenglingdu. Po zrzuceniu 25 kg bomb Chińczyków przechwyciły japońskie myśliwce. Zostali zestrzeleni Song Gua-Cheng i Lo Chun-Tun, Liu Jin-Guang i Liu Yi-Ji odnieśli rany, a Zhou Zin-Gyan wyskoczył na spadochronie. W tym dniu 2. Hiko Daitai wystartował z Yuncheng (prowincja Shanxi) z zadaniem eskorty bombowców Ki-1, które miały zaatakować Xi’an. Nad celem Japończycy (8 Ki-10 z 2. Chutai) zgłosili zestrzelenie 3 Gladiatorów i 3 I-15. Gladiatory (przypuszczalnie źle zidentyfikowano przeciwnika) zgłosili kpt. Juichi Morimoto, chor. Umekawa i st. sierż. Hatanaka. Jednego I-15, jako swoje pierwsze zestrzelenie, zaliczył por. Yonesuke Fukuyama. Drugi myśliwiec tego typu został zgłoszony przez sierż. Tokuya Sudo. Trzeci Polikarpow miał ulec wspólnie działającym st.sierż. Suzuki i Aito Kikuchi. Podczas powrotu z Xi’an także 1. Chutai napotkała 4 chińskie myśliwce. Kpt. Tateo Kato zgłosił zestrzelenie jednego, por. Kosuke Kawahara kolejnego, podczas gdy reszta pilotów 1. Chutai wykończyła dwa pozostałe. Kawahara zaliczył swoje piąte strącenie i został asem Lotnictwa Cesarskiej Armii Japonii (pierwszym lub drugim – zob. zwycięstwa por. Mitsugu Sawada30 stycznia 1938 roku).
Pełna wersja artykułu w magazynie TW Historia 1/2017