Zanim przybyły Latające Tygrysy. Wojna oporu. Chińskie lotnictwo myśliwskie w walce z Japończykami w okresie od listopada 1938 roku do grudnia 1941 roku. Część 2

Jacek Pukropp

W grudniu 1939 roku bombowce marynarki atakowały Lanzhou trzy razy. 26 grudnia 1939 roku japońskie maszyny, zarówno Lotnictwa Armii, jak i Marynarki, uderzyły na cele wokół Lanzhou. W walce powietrznej nad miastem zginęli w tym dniu lejtnanci Michaił Michajłowicz Gordiejew i Iwan Wasiliewicz Isajew. Również 27 i 28 grudnia japońskie bombowce armijne i morskie pojawiły się w rejonie Lanzhou. W trzydniowych atakach brało udział 100 maszyn i zgłoszono zniszczenie 20 chińskich samolotów.

W 1939 roku Japończycy zrzucili ponad 60 tys. bomb i zabili – według danych chińskich – 28 463 osoby oraz zniszczyli 138 171 budynków. Przez cały rok 1939 Sowieci dostarczyli jedynie 120 samolotów, wobec 359 przysłanych w roku poprzednim. Rok 1940 był ostatnim, w którym dobrowolcy uczestniczyli w walkach w Chinach. Pod koniec 1939 i na początku 1940 roku w stosunkach pomiędzy Związkiem Sowieckim a Czang Kaj-szekiem rozpoczął się kolejny okres ochłodzenia. Oficjalnym powodem było to, że Kuomintang przestał dostarczać pomoc wojskową i materiałową dla komunistycznych 8. Armii i Nowej 4. Armii. Doszło nawet do kilku zbrojnych starć pomiędzy Chińczykami, co spowodowało duży wyłom w jednolitym froncie walki przeciw Japończykom. Kiedy dobrowolcy opuścili Chiny, pozostawili na miejscu całe wyposażenie, w tym samoloty. Dostawy nowych płatowcówjednak nadal trwały. Na stosunki pomiędzy Związkiem Sowieckim a Chinami (Kuomintangiem) wpływ miała również tocząca się wówczas wojna zimowa. Uwaga świata zwróciła się wówczas ku niewielkiej Finlandii bohatersko walczącej z Sowietami. Dodatkowo Stalin miał za złe Czang Kaj-szekowi postawę w Lidze Narodów. 14 grudnia 1939 roku, po napaści na Finlandię, Związek Sowiecki został z niej wykluczony, a podczas głosowania Chiny wstrzymały się od głosu, co Stalin uznał za zdradę.

Pełna wersja artykułu w magazynie TW Historia 6/2017