Znakowanie polskiej amunicji...
Bogdan Piątek
Znakowanie polskiej amunicji
wg standardów NATO
Zakłady wytwarzające amunicję w Polsce produkowały bądź nadal ją produkują na podstawie dokumentacji konstrukcyjnej, która była zatwierdzana, patrząc z perspektywy czasu, kolejno przez: Departament Uzbrojenia Ministerstwa Obrony Narodowej, Szefostwo Służby Uzbrojenia i Elektroniki MON, Szefostwo Techniki Lotniczej MON, Szefostwo Badań i Rozwoju Techniki Wojskowej, Szefostwo Zamówień i Dostaw Techniki Wojskowej, Departament Polityki Zbrojeniowej, a obecnie – Inspektorat Uzbrojenia. W większości amunicja ta została wytworzona w okresie, gdy kraj nasz znajdował się w strukturach Układu Warszawskiego.
W przypadku amunicji Wojsk Lądowych, parametry identyfikacyjne, w tym kolorystykę jej malowania i znakowania oraz cechowanie przedstawiono w „Ilustrowanym Katalogu Amunicji Wojsk Lądowych” (Sygn. Uzbr. 2587/90). W związku z ratyfikacją przez Polskę w 2010 roku Publikacji Sojuszniczej AOP 2(C), wymagania dotyczące identyfikacji amunicji nowo wyprodukowanej będą obowiązywać od 1 stycznia 2013 roku. W ciągu ostatniego dziesięciolecia nowo opracowywana amunicja, wykorzystywana przez pododdziały Wojsk Lądowych RP, była produkowana z uwzględnieniem niektórych wymagań standaryzacyjnych NATO (np. STANAG 2953). W związku z powyższym warto zwrócić uwagę na problemy dotyczące identyfikacji amunicji, zwłaszcza jej znakowania, przed którymi staną producenci, użytkownicy amunicji oraz organy logistyczne nadzorujące i kierujące eksploatacją amunicji. W wyniku ratyfikowania, a następnie implementacji przez Polskę AOP-2(C), zakłady produkujące amunicję w naszym kraju oraz instytucje opracowujące nowe jej wzory, będą zobligowane do przestrzegania wymagań w zakresie malowania i oznaczania amunicji wg niniejszego dokumentu z dniem 1 stycznia 2013 roku. Zgodnie z tymi wymaganiami, na opakowaniach amunicji oraz na niej samej powinien znaleźć się znak konstrukcyjny NATO, zaś na samych opakowaniach – symbol zamienności operacyjnej NATO (dla całego asortymentu znajdującego się w skrzyni, opakowaniu), jeśli amunicja spełnia wymagania NATO odpowiednio w zakresie konstrukcyjnym oraz interoperacyjności (zamienności operacyjnej), podane w odpowiednich STANAGach dotyczących danego asortymentu amunicji. Dotychczas amunicja wyposażona w smugacz nie była specjalnie wyróżniana. Według nowych zasad znakowania, obecność smugacza w amunicji ma być wyraźnie zaznaczona poprzez naniesienie litery „T” nawet w kilku jej miejscach (dotyczy skrzyń). Dopuszcza się podawanie litery „T” w nazwie wyrobu, przy czym litera „T” powinna być poprzedzona myślnikiem. Na przykład, według nowych zasad znakowane były nowo opracowane pociski podkalibrowe ze smugaczem, stabilizowane brzechwowo (APFSDS) do 120 mm armaty czołgu Leopard 2A4 – bojowe oznaczane jako „APFSDS-T” oraz ćwiczebne oznaczane jako „APFSDS-T-TP”.
Dotychczas układy napędowe rakiet i pocisków rakietowych jako elementy amunicji były malowane zazwyczaj na kolor szary, jasno-niebieskawo-szary lub khaki, zaś napisy wykonywano w kolorze czarnym. Zgodnie z AOP-2(C) silniki rakiet oraz układy napędowe pocisków rakietowych trzeba będzie malować na brązowo, zaś napisy wykonywać na biało.
Dotychczas kod identyfikacyjny partii amunicji składał się z numeru partii i roku jej wyprodukowania (ostatnie dwie cyfry), rozdzielonych myślnikiem lub odstępem. Dotyczyło to zarówno amunicji, jak i znakowania na opakowaniach. Zgodnie z AOP-2(C) numer partii amunicji lub naboju musi być podkreślony, przy czym takie oznaczenie stosować się będzie tylko na opakowaniach zewnętrznych.
Dotychczas na opakowaniach zewnętrznych amunicji podawana była masa brutto, tj. masa amunicji i jej opakowania, natomiast zgodnie z AOP-2(C) należy także podać dodatkowo objętość jaką dane opakowanie zajmuje. Dodatkowo na skrzyniach (opakowaniach) pojawi się popularna pomarańczowa naklejka (etykieta) zgodna z przepisami o międzynarodowym przewozie towarów niebezpiecznych (popularne ADR), umieszczana na wieku skrzyni z amunicją i oznaczająca, że w opakowaniu znajduje się amunicja (materiał, wyrób, towar szkodliwy dla otoczenia, a zwłaszcza dla ludzi). Zastąpi ona dawny „trójkąt z cyfrą w środku”, symbolizujący określony poziom zagrożenia-niebezpieczeństwa. Obok naklejki, do której przyzwyczailiśmy się ze względu na powszechne zastosowanie w XXI wieku, znajduje się kod klasyfikacyjny składający się z liter klasyfikacji ONZ tj. „UN” i czterocyfrowej liczby. Kod klasyfikacyjny ONZ nadają na podstawie Zarządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej upoważnione instytucje do wykonywania czynności administracyjnych w zakresie badań, klasyfikacji oraz warunków dopuszczania do przewozu drogowego towarów niebezpiecznych [Dz. U. Nr 199, poz. 1671 z 2000 r.]. Na przykład kod „UN0242” dotyczy ładunku zmniejszonego zmiennego do 152 mm armato-haubicy wz. 1977 (nadany przez WITU), zaś kod „UN0168” odnosi się do 152 mm pocisku odłamkowo-burzącego o jednolitej skorupie, o indeksie 53-OF-540 (nadany przez Instytut Przemysłu Organicznego), czy kod „UN 1263” nadany farbie alkidowej FTALONAL do drewna i metalu (jest to też materiał niebezpieczny).
Pełna wersja artykułu w magazynie NTW 4/2011